"SİYASETTE Kadınlar Aktör Değil Vitrin Oldular"
Bu yıl 20.si düzenlenen İzmir Kitap Fuarı'nın söyleşi konuklarından biri kadın çalışmaları ile tanınan, "Dişiliksiz Siyaset" kitabının yazarı Ayşegül Yaraman'dı.
"Siyaset ve Cinsiyetçi İkiyüzlülük" konulu etkinlikte kadın hareketinin devlet politikaları içerisinde değişim ve dönüşümünün yanında uğranan siyasi adaletsizlikler anlatıldı.
Ayşegül Yaraman; "Kadın hareketleri aslında 18. yüzyıl ortasında başlamasına rağmen seçme ve seçilme ve temsil hakkının hala sıkıntılı olduğu görülmektedir" dedi.
Kadın dernekleri ve partileri hatta üniversiteleri olmasına rağmen siyasetinden ikiyüzlülüğü içerisinde kaybolduğunu söyleyen Yaraman, Halide Edip ve Latife Hanım'ın milletvekilliği sürecini örnek gösterdi. Cumhuriyet mitinglerinde ve işçi grevlerinde de etkin bir şekilde yer alan kadınların çok partili dönem sonrasında göz ardı edildiği ve kadın vekil sayısının çok düştüğünü vurguladı.
İlginç bir tarihi anekdot olarak İlk kadın siyasi partisi "Kadın Halk Fırkası"nın 16 Haziran 1923'te kurulduğunu fakat Mustafa Kemal'in isteği üzerine partinin derneğe dönüştürüldüğünü ve ardından Cumhuriyet Halk Partisi olarak devam ettiğini ifade etti. Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilse de biçimsel eşitlik ile kadınların erkeklere benzemesine erkeğe ait değerlerin yüceltilmesine sebep olduğunu da belirten yazar, buna rağmen yurttaşlık bağlamında yasalar önünde kazanımlar sağlandığını söyledi.
Yaraman; "Kadın erkeğe benzediği ölçüde özgür oldu. Mahalli örgütlenme ve patilere meşruiyet kazandırmak için kadınlar vardı. Hem sol hem de muhafazakar partilerde kadınlar meşruiyet kazandırmak yani vitrin için kullanıldılar" diye konuştu.
Güncel bir örnek olarak Türkiye Komünist Partisi'ni örnek veren Yaraman, "550 aday gösterdi ama hepimiz biliyoruz ki barajı aşıp meclise girme ihtimali yok. Erkek egemenliği siyaset üzerinden devam etmekte olduğunun örneği" dedi.
Kadınların 1980'lerden sonraki kadın hareketi ev içi şiddet meselesini, yasaların erkek egemen özünü değerleri hiyerarşisini tartışmaya başladığı yıllarda dönemin ciddi basın desteğiyle kitlelere ulaşmayı başardığını aktardı. Partilerin kadınları bir vitrin olarak gördüklerinin altını çizen Yaraman, anahtar mevkilerde kadın bakanlar olsa da kadınların, parti ideolojilerinin olumsuz kısmını saklamak için kullanıldıklarını belirtti.
"HEM CİNSİYETÇİLİKTE HEM İKİYÜZLÜLÜKTE HEPİMİZİN ELİ KİRLİ"
Son değerlendirme olarak, meclisteki kadın sayısı açısından Türkiye 101. sırada yer aldığını aktaran Yaraman, eşitlik söyleminin kitleselleşen bir yalan olduğunu, vatandaşların söylemlerinde şiddete karşı çıksalar da uygulamaların tam aksini gösterdiğini söyledi.
