Targev Başkanı Sami Doğan: Fındık Alım Fiyatı Kilo Başına En Az 60 Lira Olmalı
Tarımsal Gelişme, Eğitim ve Sosyal Dayanışma Vakfı (TARGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Sami Doğan, fındık tarımının sürdürülebilir olması için fındık alım fiyatının kilo başına en az 60 lira ya da 3,5 dolar olarak belirlenmesi gerektiğini söyledi.
Tarımsal Gelişme, Eğitim ve Sosyal Dayanışma Vakfı (TARGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Sami Doğan, fındık tarımının sürdürülebilir olması için fındık alım fiyatının kilo başına en az 60 lira ya da 3,5 dolar olarak belirlenmesi gerektiğini söyledi.
TARGEV, fındık üretiminin sürdürülebilir olması ve kırsaldan göçün önlenmesi için fındık alım fiyatlarının ne kadar olması gerektiğiyle ilgili kapsamlı bir rapor hazırladı. TARGEV Yönetim Kurulu Başkanı Sami Doğan, rapora ilişkin bugün yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti:
"KIRSAL ALANDA YAŞAYAN İNSANLARIN TEK GEÇİM KAYNAĞI FINDIK"
" Türkiye'de yaklaşık 425 bin üretici aile, 2021 yılında 738 bin 920 hektar alanda 684 bin ton fındık üretimi gerçekleştirdi. TÜİK verilerine göre Türkiye'de 33 ilde fındık üretimi yapılmakla birlikte, yasal olarak fındık üretimi yapılacak olan 16 il, ticari olan fındık üretimin yüzde 100'üne yakınını oluşturuyor. 2021 yılında toplam fındık üretiminin yüzde 93,2'sini, Ordu yüzde 24,5, Samsun yüzde 17,1, Sakarya yüzde 14,1, Giresun yüzde 12,2, Düzce yüzde 11,1, Zonguldak yüzde 7,8 ve Trabzon yüzde 6,4 ile oluşturdu. Fındık üretimi, yapılan illerde özellikle kırsal alanda yaşayan insanların tek geçim kaynağı olarak göze çarpıyor. Söz konusu illerde başka ürün üretimi de söz konusu olmadığı için üreticiler devletin tarım sektörüne transfer ettiği desteklerin hiçbirinden yararlanamıyor. Trabzon Ticaret Borsası'nda, 23 Mayıs 2022 tarihinde ortalama kabuklu fındık kg fiyatı 41,4 TL'den, iç fındık 79 TL'den işlem görüyor. Ordu'da ise serbest piyasada 39-40 TL/kg'dan işlem görüyor. TMO, kendi stokunda bulunan kabuklu fındığı KDV hariç 41-50 TL'den satıyor.
"TÜRKİYE DÜNYA FINDIK ÜRETİMİNDE YÜZDE 65-70'LİK PAYLA İLK SIRADA YER ALIYOR"
TÜİK verilerine göre; Türkiye, dünya fındık üretiminde yüzde 65-70'lik payla ilk sırada yer alıyor. Dünya ortalama kabuklu fındık ihracat miktarı 750 bin ton civarında olurken bu ihracatın yaklaşık yüzde 60-70'ini Türkiye gerçekleştiriyor. Türkiye, 2015 yılında toplam 240 bin 137 ton fındık ihracatı yaparken ihracattan elde ettiği gelir 2 milyon 827 bin 316 dolar oldu. 2015 yılında, fındık ihracatının toplam fındık ihracatının içindeki pay yüzde 2,11'i buldu. 2021 yılına gelindiğinde ise 357 bin 566 ton fındık ihraç edilmesine karşın fındıktan elde edilen gelir, 2015 yılının da gerisine düşerek 2 milyon 342 bin 815 dolarda kaldı. Bu rakam, fındık ihracatının toplam fındık ihracatının içindeki payının da yüzde 1,13'e düşmesine neden oldu.
"FINDIK TARIMININ SÜRDÜRÜLEBİLİR OLMASI İÇİN ALIM FİYATI EN AZ 60 TL OLMALI"
2022 yılı ürünü fındığın kg maliyeti yaklaşık 48,5 TL olarak tespit edildi. Geçen sezon olduğu gibi bu yıl da fındık alım görevi TMO'ya verilecekse TMO'nun başta ürün maliyeti olmak üzere, ihracat fiyatı, girdi fiyatlarındaki artışları dikkate alarak, tek başına toplam ihracatımızın yaklaşık yüzde 1,2'sini oluşturan fındık tarımının sürdürülebilir olması için en az 60 TL/kg veya 3,5 dolar/kg karşılığı bir fiyatı alım fiyatı olarak belirlemesi uygun olacaktır. Ayrıca 84 yıllık tecrübesiyle fındıkta bir ekol olan FİSKOBİRLİK'in eski haline dönüştürülmesi için her türlü destek ve girişimin yapılması gerekiyor. Böylece fındık piyasasındaki az sayıda şirketin hakim olması engellenerek, örgütsel gücü olan çiftçilerin bir araya getirilip pazarlık gücü elde etmesi sağlanmalıdır."
