Yeni doğan buzağılar için ağız sütü ve göbek temizliği uyarısı
Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Şükrü Değirmençay, buzağı ölümleri ve hastalıklarının önüne geçilmesi için yeni doğan hayvanın göbek temizliğinin ve ağız sütünün gecikmeden verilmesinin önemli olduğunu belirtti.
Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Şükrü Değirmençay, buzağı ölümleri ve hastalıklarının önüne geçilmesi için yeni doğan hayvanın göbek temizliğinin ve ağız sütünün gecikmeden verilmesinin önemli olduğunu belirtti.
Hayvancılığın yaygın yapıldığı Erzurum'da faaliyet gösteren Atatürk Üniversitesi Hayvan Hastanesi'ndeki veteriner hekimlerce, hasta buzağılara hızlı şekilde müdahale edilerek tedavileri sağlanıyor.
Burada tedavi edilen hayvanlar, daha sonra çiftçilere teslim ediliyor, bu sayede buzağı ölümleri azaltılarak ekonomiye katkı sunuluyor.
Hayvan hastanesinin başhekim yardımcısı da olan Değirmençay, AA muhabirine, doğum sonrası buzağılara ağız sütünün geç verilmesi, göbek bakımının yapılmaması, doğumun zor olması ya da emme refleksinin ortadan kalkması gibi nedenlerle en çok 1-7 günlük buzağıların ishal ve solunum problemleriyle hastaneye getirildiğini söyledi.
"Müdahale edilmediğinde ölümler görülür"
Genel olarak bakteri ve virüsün eşlik ettiği buzağı ishalleriyle daha çok karşılaştıklarını ifade eden Değirmençay, "Genç hayvanların vücutlarında su miktarı çok fazla olur. İshal ile de çok miktarda sıvı kaybı kanın daha yoğun olmasına, kalbin zorlanarak dokulara daha az oksijen gitmesine sebep olur. Müdahale edilmediğinde ölümler görülür. " dedi.
Değirmençay, ishalli buzağının mutlaka veteriner hekime muayene ettirilmesini tavsiye ederek, kaybedilen sıvı hemen giderilerek ilaç tedavisi gerektiğini aktardı.
İshale neden olan etkenlere karşı ineğin antikor üretmesi ve bunun sütle yavruya geçmesi amacıyla gebe hayvanlara aşılarının yaptırılmasını öneren Değirmençay, şöyle konuştu:
"Gebe ineklere doğuma 2 ay kala septisemi aşısı yapılmalı ve 3 hafta sonra aşı tekrarlanmalı. Böylelikle gebe inekte ishal etkenlerine karşı antikor üretilir. Ancak plasenta yapısından dolayı anne karnında iken buzağılar, annenin ürettiği bu antikorları alamıyor, yani steril şekilde doğuyorlar. Dolayısıyla yeni doğan buzağıların ağız sütü alması önemli."
Ahır şartlarında doğan buzağının göbek bakımı yapılmadığında bakterinin direkt vücuda girdiğini aktaran Değirmençay, göbek kordonunun mikroplara karşı etkili solüsyonlarla temizlenmesini istedi.
"Emme refleksi kesinlikle kontrol edilmeli"
Yeni doğan buzağıya 2 saat içinde en az 1,5 litre ağız sütü verilmesi gerektiğini anlatan Değirmençay, "Buzağıya günde canlı ağırlığının yüzde 10'u kadar ağız sütü verilmeli. Sabah ve akşam olmak üzere 3 ay boyunca süt verilmeye devam edilmeli. Ağız sütü vermeden önce yetiştiriciler elini buzağının ağzına götürüp 'emme refleksi var mı' diye kontrol etmeli. Emmeyen hayvana zorla süt verilmeye çalışılıyor, bu sütün akciğerlere gitmesine neden olarak solunum problemine yol açıyor. Bunun için emme refleksi kesinlikle kontrol edilmeli." ifadelerini kullandı.
Değirmençay, yeni doğan buzağılarla ilgili şu tavsiyelerde bulundu:
"Yeni doğan buzağılarda göbek bakımları yapılmalı ve ağız sütü geciktirilmeden 2 saat içerisinde verilmeli. İshal etkenlerine karşı da antikor içeren anti-serumlar, doğum sonrası deri altına yapılmalı. Böyle olursa hastalıkların önüne geçeriz. Gebe inekler doğuma en az iki hafta kala bol samanlı yere alınmalı ki buzağı dışkı, idrar içine doğmasın ve göbekten enfeksiyon etkenleri girmesin. Aksi takdirde buzağıların ishal olması gelişimlerini de etkiler ve ölümler gerçekleşebilir."
Buzağısını getiren Yavuz Şengel de doğum sonrası hayvanda solunum problemi görüldüğünü belirterek, "Ne oldu bilemiyoruz. Nefes alıp veremiyor, zorlanıyor. Hayvan Hastanesinde doktorlar ilgileniyor, burada her türlü imkan var. Allah razı olsun, hizmetlerden memnunuz." dedi.
Abdurrahman Sarı da bir haftalık buzağıyı ishal sorunu nedeniyle getirdiğini söyleyerek, "Buzağıların hastalanmaması için hocaların bize neler yapacağımızı öğretmesi lazım. Doktorlar sağ olsun, hayvanımı tedavi edip ishalden kurtardı." diye konuştu.
