Yıpranan Antika Halıları Tamir Ederek Geleceğe Taşıyorlar
MANİSA'nın Demirci ilçesinde, Veli Arslan (42) ve Murat Arslan (38) kardeşler, dünyanın dört bir yanından gönderilen antika halıları tamir edip, yeniliyor.
MANİSA'nın Demirci ilçesinde, Veli Arslan (42) ve Murat Arslan (38) kardeşler, dünyanın dört bir yanından gönderilen antika halıları tamir edip, yeniliyor. Asırlık halıları tamir ederek geleceğe taşıyan ustalara esnaf, 'halı doktoru' diyor. Halı doktorlarına sadece Türkiye'den değil, İngiltere, ABD, Özbekistan, Fransa, Almanya, Hollanda, Avusturya gibi birçok ülkeden tamir için antika halı geliyor.
Yıllar önce kadınların ellerinde binbir emekle dokunan ve zamanla yıpranan halılar, Manisa'nın Demirci ilçesinde yaşayan Veli Arslan ve Murat Arslan kardeşlerin elinde yeniden hayat buluyor. İlçedeki küçük atölyelerinde antika halıları tamir eden 15 yıllık halı ustası iki kardeşin, dünyanın birçok ülkesinden müşterisi var. Büyük bölümü asırlık, antika halılar üzerinde duruma göre 5-6 ay çalıştıkları zaman olduğunu belirten halı ustası kardeşlerden Veli Arslan, "Her yörenin halısını tamir ediyoruz. Deforme olan yerler için koyunlardan elde ettiğimiz yünleri ip haline getiriyoruz. Kazanlarda kök boya ile boyuyoruz. Deforme olan yerleri el emeği, göz nuru dökerek, büyük bir titizlikle tamir ediyoruz. Geçmişte dokunan tarihi halıları günümüze kazandırmaya çalışıyoruz. Uzun yıllar da bu halıların korunmasını istiyoruz" dedi.
BİR ASIRLIK HALIYI İLK GÜNKÜ HALİNE GETİRİYOR
Şu an üzerinde çalıştığı İran halısının bir asır önce dokunmuş olduğunu belirten Arslan, "Yıllar önce yaşamış kişilerin bu halıda emeği var. Bunu korumaya çalışıyoruz. Bu halı üzerinde 5 aydır çalışıyorum. 20 gün sonra ilk günkü haline dönecek. Tamiri bitince, sahibine geri gönderilecek. Müzede de sergilenebilecek bir halı. Tamir için başta İngiltere, ABD, Özbekistan, Fransa, Almanya, Hollanda, Avusturya olmak üzere bir çok ülkeden halı getirenler oluyor" dedi. Halı tamirinin sabır isteyen bir iş olduğunu kaydeden Arslan, "Tarihi halıları tamir ederken, yıllar önce halıyı dokuyan kişinin duygularını hissetmeye çalışıyorum. O duyguyu yakalayabilirsem o zaman o halıyı eski haline döndürebilirim. O duyguyu yakalayamazsak deforme olan motifi iyi bir şekilde düzeltemeyiz" diye konuştu.
'BİR TARİHİ KURTARIYORUZ'
Halı tamirini ustalarından öğrendiğini aktaran Veli Arslan, şunları söyledi:
"Mesleğe başlarken büyüklerimiz önce tarihi öğretti. Bizim, bir can kurtarır gibi halıyı kurtarıp doktorluk yaptığımızı söylediler. Ancak bizden sonra halı tamiri yapabilecek ustalar yetişmiyor. Bu nedenle üzülüyoruz. Halının durumuna, kalitesine, yöresine, tarihine göre ücret belirleniyor. Bazı halılar ne kadar eski de olsa tamiri maliyetini kurtarmıyor. Halı tamiri fiyatları 150 lira ile 15 bin lira arasında değişiyor. Bizim için önemli olan halıyı kurtarmak, tarihi kurtarmak. Fiyatı ikinci planda tutuyoruz."
'KİŞİLERİN KENDİSİ TARAFINDAN ÇİZİLEN HALILAR DA DOKUNUYOR'
Demirci Atölye Halıcılığını Geliştirme Derneği Başkanı Kazım Aysan da Demirci'nin halıcılıkla anılan bir ilçe olduğunu ve 2 asırdır halıcılık yapıldığını söyledi. Aysan, "Maalesef Çin, Hindistan, Pakistan gibi ülkelerdeki ucuz iş gücü nedeniyle üreticiler emeğin karşılığını alamadığı için el halıcılığından uzaklaşıyor. Bu gelişmeler olurken nitelikli halı dokumaya yöneldik. Ustalarımız sayesinde yeni bir meslek daha kazandık. Antika denilen, geçmiş yüzyıllara dayanan halıların tamiratı yapılıyor. İnsanlar hastalandığında hastaneye gittiği gibi halılar da zarar gördüğü zaman tekrar sağlıklarına kavuşmaları için atölyelere getiriliyorlar. Ustaların elinde gece gündüz aylarca süren çalışmaların sonunda ilk günkü halini alıyor. Bu halının değeri de kat kat artıyor" diye konuştu.
İlçede dokunan halıların yurtdışına gönderildiğini ve kişiye özel halı dokumacılığı yapıldığını kaydeden Aysan, "En büyük pazarımız Avrupa ve ABD. ABD pazarında daha büyük ve özel halılar isteniyor. Kişilerin kendisi tarafından çizilen halılar da dokunmaya başlandı. Maharetli kadınlar, çizilen resmi halıya nakşediyor" dedi.
- Manisa
