Yüzen Adalar Kurtarılıyor
Dünya'da eºi benzeri bulunmayan Ad'yaman'?n Çelikhan ilçesi Çat Baraj göletinde bulunan yüzen adalar'n kurtar'lmas? için sunulan projelerin kabul edilmesinin ard'ndan, bilgilendirme toplant's? gerçekleºtirildi.
08C-GEN/05-OCA-0138-0713
-
- DÜNYADA Eª? BENZER? OLMAYAN YÜZEN ADALARIN YOK OLMAMASI 'Ç'N HAZIRLANAN PROJELER KABUL GÖRDÜ
(FOTO'RAFLI)
AHMET ARSLANTAª-KEMAL ALTIN
Adıyaman (?HA) -
Dünya'da eºi benzeri bulunmayan Ad'yaman'?n Çelikhan ilçesi Çat Baraj göletinde bulunan yüzen adalar'n kurtar'lmas? için sunulan projelerin kabul edilmesinin ard'ndan, bilgilendirme toplant's? gerçekleºtirildi.
Ad'yaman Üniversitesi Senato Salonu'nda gerçekleºtirilen bilgilendirme toplant's'nda haz'rlanan proje ile yap'lacak olan çal'ºmalar anlat'ld?. Çelikhan Kaymakaml???, Ad'yaman Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Çevre ve ªehircilik Müdürlü'ü ve Çelikhan Belediyesi'nin ortaklaºa yürüttü'ü Yüzen Adalar? koruma ve turizme kazand'rma projesi 'pekyolu Kalk'nma Ajans' taraf'ndan kabul edildi. Projenin tan't?m'nda konuºan Çelikhan Kaymakam? Murat Uz, yapt??? aç'l'º konuºmas'nda son y'llarda yüzen adalar'n tahrip
oran'n'n artt???na dikkat çekerek, kurtar'lmas'n'n önemine iºaret etti. Uz, ayr'ca yüzen adalar'n bulundu'u bölgeden torf üretimi yapan iºletmelerinde faaliyetlerinin durduruldu'unu kaydetti.
Ad'yaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Talha Gönüllü ise konuºmas'nda, Ad'yaman'?n her ilçesinde ayr? bir zenginli'in oldu'unu, Çelikhan'da ki yüzen adalar'n binlerce y'll'k bitki orijininden ortaya ç'kt???n? belirterek, böyle do'al bir yap'n'n k'ymetinin bilinmedi'inin alt'n? çizdi. Gönüllü, Ad'yaman'da bulunan ve hazine niteli'indeki bu yap'lar'n korunmas? gerekti'ini belirterek, üniversite olarak her türlü bilimsel katk'y? sa'layacaklar'n? ifade etti.
Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Ö'retim Üyesi Prof. Dr. 'hsan Bulut ise, Türkiye'de 15 ilde binlerce yüzen ada bulundu'unu fakat Çelikhan ilçesindeki yüzen adalar'n eºinin benzerinin bulunmad"'n' vurgulad?. Bu yüzen adalar'n bir daha oluºmayaca??na dikkat çeken Bulut, ülkemizdeki en ilginç yüzen adalar'n Çelikhan ilçesinde bulundu'unu söyledi.
Proje Koordinatörü Ziraat Mühendisi Abdurrahman Yel, amaçlar'n'n 'Üç bin y'lda oluºan yüzen adalar'm'z, üç y'lda bitmesin' mant??? çerçevesinde yüzen adalar'n korunma alt'na al'nmas?, sürdürülebilir, yeni nesillere aktar'lmas?, varl???n'n yok olmamas? için k'y?ya vurmas'n? engellemek oldu'unu dile getirdi. Abdurrahman Yel, slayt eºli'inde proje hakk'nda ºu bilgileri verdi:
"Yüzen adalar'n korunmas? hakk'nda proje haz'rlarken, adalar'n yüzer pozisyonda olacak ºekilde bir planlama yapmay? çok arzu ettik. Ancak yüzen adalar'n kuvvetli rüzgarlar'n etkisiyle korunma bölgesinden kurtulmas? riskinin yüksek olaca??n? düºünerek projemizde ön gördü'ümüz 4 ayr? merkezde sabitleme karar? ald'k. Projemiz bu ºekilde turizm amaçl? mali destek almaya hak kazand?. Bu süre zarf'nda projemizi tan'tt???m'z uzman kesimlerce projenin çok güzel haz'rland???n? ancak adalar'n yüzer pozisyonda
sürekli hareket halinde olmas?, yüzen adalar'n yaºam süresini artt'raca?? ve estetik aç'dan daha güzel olaca?? tavsiye edildi. Yo'un araºt'rma ve çal'ºmalar sonucunda söz konusu riskleri büyük oranda ortadan kald'rarak yeni yöntemler tasarlad'k. Çelik halat'n uç k's?mlar? Çat Baraj'?n'n su seviyesinin yükselebilece'i maksimum kod hizas'nda iki s'ra halinde halkalardan geçirilerek kelepçelenecek. Suyun maksimum kod seviyesinde çekilen çelik halat düzene'inin 10 metre alt'nda üstteki sette oldu'u gibi ayn?
teknikle iki s'ra halinde ikinci bir set çekilecektir. Birinci s'ra ile ikinci s'ra aras'na 25 metre aral'klarla birbirine paralel dikey istikamette 'zgara biçiminde perdeleme yap'lacakt'r. Çelik halatlar'n baraj'n k'y's'nda ba'lanaca" halka düzeneklerinin sabitlenmesi çok önemlidir. Projemizde 10 adet halka düzene'i kullan'lacak. Bu amaçla k'y? kesiminde uygun görülen noktalar taºl'k ve kayal'k oldu'u için düzene'in sa'laml??? aç's'ndan avantaj sa'lamaktad'r. Söz konusu çukurlar güçlü iº makineleriyle
aç'lacakt'r. Çat Baraj'? suyu tar'msal amaçl? kullan'ld???ndan dolay? baraj'n su seviyesi çok düºtü'ünden, mevcut durumda koruma alt'na al'nmaya müsait yüzen adalar'n yaklaº'k yüzde 90'? k'smen karaya oturmuº durumdad'r. Ya??ºlar'n ya'mas? ve kar'n erimesiyle birlikte ilkbahar aylar'nda baraj'n su seviyesi yükselecek bu durumla orant'l? bir ºekilde yüzen adalar serbest kalacaklard'r. Yüzen adalar k'y?dan ba??ms'z kald??? durumda rüzgar yönüne do'ru hareket ederler. Bu durumdan dolay? rüzgar kuvvetinden
yararlanmak zorunday'z. Yüzen adalar'n taº'nma faaliyeti, rüzgar'n esme yönü, yüzen adalar'n toplanma merkezine do'ru esti'i durumda çal'ºmalar yo'unlaºacakt'r. Projemizi uygulayaca??m'z havzan'n çevresi turizm amaçl? kullan'lmaya uygun olup daha sonraki zamanlarda farkl? projelerle destinasyon merkezi yap'lmaya uygun yerlerden oldu'u kanaatindeyim. Ayr'ca yüzen adalar'n toplanma merkezine 1 km uzakl'kta olup yüksek rak'ml? seyir tepesi bulunan, her cephesinde yüzen adalar'n izlenebilece'i ve 'pek Yolu
Kalk'nma Ajans? taraf'ndan mevcut projemizle eº zamanl? olarak turizm amaçl? mali destek sa'lanan Çat Baraj? rekreasyon projesi, mesire alan'na dönüºtürülerek turizm yöresi olarak hedefledi'imiz alanlarda oluºacak kompozisyonun birer unsurlar? olacakt'r."
