Zonguldak'ta Madencinin Vardiya Çıkışı 'İşsizlik' Şoku
Maden sektöründe çalışan işçilere en az asgari ücretin iki katı ücret getiren, 6 aylık kıdeme sahip olma şartını kaldıran, yer altında haftalık çalışma saatlerini 45 saatten 36 saate indiren Torba Yasa'nın yürürlüğe girmesiyle Zonguldak'ta üretimi durduran 22 özel maden şirketi sahibi Ticaret ve Sanayi Odası'nda (TSO) bir araya geldi.
Maden sektöründe çalışan işçilere en az asgari ücretin iki katı ücret getiren, 6 aylık kıdeme sahip olma şartını kaldıran, yer altında haftalık çalışma saatlerini 45 saatten 36 saate indiren Torba Yasa'nın yürürlüğe girmesiyle Zonguldak'ta üretimi durduran 22 özel maden şirketi sahibi Ticaret ve Sanayi Odası'nda (TSO) bir araya geldi. Kendisi de maden şirketi sahibi olan TSO Başkanı Salih Demir ile toplantı yapan maden sahipleri, daha sonra basın açıklaması yaptı.
İŞÇİ MALİYETLERİ YÜZDE 50 ARTTI
Maden sahipleri adına konuşan TSO Başkanı Salih Demir, bin 74 lira olan bir işçinin maliyetinin yeni yasa ile 2 bin 214 liraya, usta işçi maliyetinin de 2 bin 200 liradan 3 bin 141 liraya çıktığını, işçilik maliyetlerinde yüzde 50'den fazla artış meydana geldiğini söyledi. Demir, daha önce 140 lira olan 1 ton kömürün üretim maliyetinin yeni yasa ile 210 liraya çıktığını da kaydetti. Hiç bir maden sahibinin 150 liradan sattığı kömürü 210 liraya üretip, aradaki farkı cebinden ödeyemeyeceğini vurgulayan Demir, bugünkü kömür satış fiyatlarında üretimi sürdüremeyeceklerini söyledi. İşçiye para, devlete sigorta primi, rödevans bedeli ödemekten yana olduklarını belirten Demir, şöyle konuştu
'3-5 KİŞİ İLE OCAKLARI AYAKTA TUTACAĞIZ'
Ancak bugünkü kömür satış fiyatlarında bunun mümkün olmadığı gerçek. Yurt dışından gelen ithal kömürün ucuz olması bizim kömürümüzün fiyatını da ucuzlatıyor. Bugünkü kömür satış şartlarında ve yasanın getirdiği yeni maliyetlerle birlikte kömür üretmemiz mümkün değil. Satamayacağımız kömürü üretip de stoklamanın anlamı yok. Üretimi durdurduk. Bugün hukukçularımız çalışıyor. İşçilerin çıkışını verme noktasına gelmek zorunda kalacağız. 4 bin 200'e yakın işçinin bugün çıkışının verileceği gözüküyor. Bu kesin değil gibi, ama kesin olacak gibi de gözüküyor. Haftaya pazartesi gününe kadar ocaklarımızı ayakta tutmak için 3-5 kişi bekletiyoruz. Pazartesi gününe kadar çözüm önerisi olursa devam edeceğiz, olmazsa yine ocakları ayakta tutmak için 3-5 kişi çalıştıracağız, geri kalan işçileri işe çağırmayacağız.
'KAÇAKÇILIK YÜZDE 500-600 ARTAR'
Çözüm bulunmazsa kentte kaçak kömür ocaklarının yüzde 500-600 oranında artacağını, buna paralel iş kazalarının da artacağına işaret eden Demir, ayrıca bu durumun göçü de tetikleyeceğini söyledi. Demir, 4 bin 200 civarında işçi Soma gibi yerlerde iş bulur. Çünkü Soma'da formül başka. Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) kömürü ürettiriyor, parasını işçilik olarak ödüyor. Oradaki firmaların kömür satma yetkisi yok. Şimdi bu yaza ile gelen ek maliyetleri de TKİ bunlara ödemek zorunda. İşçilerimiz oralarda çalışabilir. Ama Zonguldak'tan 4 bin 500 işçi göç etmiş olur. Başka şehirlerde Zonguldaklılar ilçeleri kurulur. Zonguldak da balıkçı kasabasına döner diye konuştu.
Türkiye Taşkömürü Kurumu'na (TTK) ödenen rödevansın kaldırılması, işletmecilerin kendi sahalarının ruhsatlarının verilmesi, SGK priminin 6'ncı bölge statüsü gibi uygulanıp SGK priminin alınmaması, iş güvenliği tesis ve tesisatı için harcanan paranın yüzde 50'sine teşvik verilmesi gibi taleplerine 5-6 yıldır devlet büyükleri tarafından sıcak bakılmadığına dikkat çeken Demir, bu konuda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı'nın kendilerine randevu bile vermediğini söyledi.
'DEVLET KÖMÜRÜ BİZDEN ALSIN'
Bu taleplerinin kabul edilmeyeceğini anladıkarını belirten Demir, yeni önerilerini açıkladı. Devletin, ürettiği kömürün maliyetinin yarı fiyatına kendilerinden kömür almasını isteyen Demir, şöyle dedi
Özel sektör madenciliğinin, enerji üretiminin devam etmesi, rödevans ödemelerinin devam etmesi, devlete vergi ödemelerinin devam etmesi isteniyorsa TKİ modeline göre devlet bizden kömürü satın alsın. TTK 1 kalori kömürü kaça mal ediyorsa, onun yarı fiyatına bizden alsın. Biz de kömür üretimimizi 2 katına çıkaralım. İşçi sayımızı 2 katına çıkaralım. Vergiler, SGK primini iki katına çıkaralım. Devlet, TTK'nın yer altındaki kömürü çıkarması için 640 milyon karma bütçeden veriyor. Yeni yasa ve biz rödevans ödemediğimiz zaman TTK'nın zararı önümüzdeki yıl 750 milyona yaklaşacak. Devlet, TTK'yı 750 milyon lira süsbanse ediyor. Biz, 'bizi de süsbanse etsin' demiyouz. Kömürü yarı fiyatına bizden alsın. Saha sahipleri, işçiler rahat rahat çalışsın. İşçimize asgari ücretin iki katını, hatta daha fazlasını veririz o zaman.
