Ailede zengin olan karı-kocadan her birinin ayrı ayrı kurban kesmesi gerekir mi?
İslam, sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi önemser. Kurban ibadeti, zenginlerin mal varlıklarının bir kısmını Allah yolunda fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine paylaşmalarını teşvik eder. Bu yolla, toplumda var olan ekonomik eşitsizlikleri azaltmaya ve yardımlaşma ruhunu güçlendirmeye yardımcı olur. Dolayısıyla, kurban ibadeti sadece zenginlere değil, tüm toplumun yardımlaşma ve dayanışma içinde olmasını hedefler. Ailede kurban kesmek kime düşer sorusu sıkça sorulur?
Kurban ibadeti İslam'da farz olarak kabul edilmiştir, ancak sadece zenginlere değil, belli bir mal varlığına sahip olan her Müslüman'a farz kılınmıştır. Kurban ibadeti, İslam'ın beş şartından biri olan "İslam'ın şartlarından biri olan ibadetlerden biridir. Kurban ibadeti, İslam inancına göre zenginlikten ziyade bir Müslüman'ın Allah'a yakınlığını, bağlılığını ve itaatinin bir göstergesi olarak kabul edilir. Ancak, kişinin mali durumunun kurban ibadetini yerine getirmesine engel olması durumunda bu sorumluluk düşmez.
AİLEDE KURBAN KESMEK KİME DÜŞER?
İbadet yükümlülüğü ve bu yükümlülükten doğan ceza ve sevaplar şahsidir. İslam'a göre aile bireyleri arasında mal paylaşımı ilkesi vardır. Yani ailenin her üyesi kendi mülküne sahip olabilir. Bu kapsamda aile üyeleri, karı koca ve yetişkin çocuklar için ödenecek miktar, borçlar ve temel ihtiyaçlar hariç 80,18 gramdır. Bir kimse, (20 mişkal) altına veya bu kadar altın değerinde paraya veya nami olmasa bile nisaba kadar fazla mal ve mala sahipse zengin sayılır. Hanefilere göre (İbn Abidin, Reddu'l-muhtar, 6/312-316), bu şartları taşıyan aile fertlerinin Ramazan Bayramı'nda sadaka vermeleri ve Kurban Bayramı'nda da kurban kesmeleri gerekir.
Şafii mezhebine göre aile bireyleri için kurban kesmek sünnettir. Dolayısıyla bir aileden bir kişi kurban kestiğinde hepsi sünnet olur (Nevevî, el-Mecmû', 8/384; Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, 6/123). Bu görüş asgari çoğunluk bulunan aileler için daha uygundur.
BİR EVE BİR KURBAN YETER Mİ?
Kurban kesmenin vacip olduğunu belirten İslam hukukçuları, aynı zamanda kurbanın bireysel bir ibadet (aynî vacib) olduğuna da inanırlar. Bazılarına göre kurban sünnettir (mesela Ebu Yusuf (182/798)) ve bu ibadet de bir çeşit sünnettir. Bu nedenle aileden bir kişinin fedakarlığı yetmez, görev şartlarını yerine getiren herkes tarafından kesilmesi gerekir. ((Mergînânî, el-Hidâye, IV, 71; Kadızâde Şemsüddîn Ahmed, Netâicü'l-efkâr, IX, 510-1))
