Aliya Izzetbegoviç ne zaman öldü? Aliya Izzetbegoviç kimdir?
Bosna-Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya Izzetbegoviç'in vefat tarihi merak konusu oldu. Izzetbegoviç, Bosna-Hersek'in bağımsızlık mücadelesinde önemli bir liderdi ve 'Bosna'nın Bilgesi' olarak anılıyordu. Peki, Aliya Izzetbegoviç ne zaman öldü? Aliya Izzetbegoviç kimdir?
Bosna-Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in vefat tarihi, tarih ve siyaset meraklıları tarafından sıkça araştırılmaktadır. İzzetbegoviç, Bosna-Hersek'in bağımsızlık mücadelesine liderlik eden ve halkının özgürlüğü için büyük bir mücadele veren bir devlet adamı olarak tanınıyor. Birçok kişi, ölüm yıldönümünde Aliya İzzetbegoviç'in neden ve nasıl öldüğünü merak ediyor. Peki, Aliya Izzetbegoviç ne zaman öldü? Detaylar haberimizde...
ALİYA İZZETBEGOVİÇ NE ZAMAN ÖLDÜ?
Aliya İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003 tarihinde vefat etmiştir. Bosna-Hersek'in ilk cumhurbaşkanı olan İzzetbegoviç, ülkesinin bağımsızlık mücadelesinde ve savaşın sona ermesinde önemli bir lider olarak tanınır. 78 yaşında hayatını kaybeden İzzetbegoviç, özellikle Bosna Savaşı sırasında gösterdiği dirayet ve barışa olan inancıyla, hem Bosnalı halkın hem de dünya kamuoyunun saygısını kazanmıştır. Ölümünden sonra, Saraybosna'daki Kovaçi Şehitliği'ne defnedilmiştir.
ALİYA İZZETBEGOVİÇ KİMDİR?
8 Ağustos 1925'te Bosna-Hersek'in Bosanski Šamac şehrinde doğan İzzetbegoviç, soylu bir aileden gelmektedir. Dedesi, Osmanlı ordusunda askerlik yaparken İstanbul'da Üsküdarlı bir Türk kızı olan Sıdıka Hanım'la evlenmiş, ailesi daha sonra Sultan Abdülaziz tarafından Sırbistan'dan sürülen Müslümanların yerleşimi için kurulan Aziziye'ye taşınmıştır. Ailenin bu köklü ve saygın geçmişi, İzzetbegoviç'in karakterinin ve liderlik anlayışının temel taşlarını oluşturmuştur. Dedesi, Bosanski Šamac kasabasının yöneticiliğini yaparken, Avusturya-Macaristan Arşidükü Franz Ferdinand'a düzenlenen suikast sonrasında kasabadaki Sırpları koruma altına almasıyla da tanınmıştır.
Aliya İzzetbegoviç'in babası Mustafa, ailesine daha iyi bir gelecek sunma amacıyla Saraybosna'ya taşınmış ve genç Aliya burada hem dini hem de modern eğitim almıştır. Saraybosna'daki Birinci Erkek Lisesi'nde okuyan Aliya, bu dönemde bir yandan komünist fikirlerle tanışmış, diğer yandan İslami kimliğiyle bu fikirler arasında bir denge kurmaya çalışmıştır. Bergson, Kant ve Spengler gibi düşünürlerin eserlerinden etkilense de inanç krizi kısa sürmüş, sonunda İslami değerler gençlik döneminde hayatına daha da güçlü bir şekilde yön vermeye başlamıştır.
İzzetbegoviç, lise yıllarında Genç Müslümanlar Derneği'ne katılarak Bosna'daki Müslüman gençlerin örgütlenmesinde aktif rol oynamıştır. II. Dünya Savaşı sırasında Bosna-Hersek'in Hırvatistan egemenliğine girmesiyle karşılaşılan zorluklar, genç Aliya'nın Saraybosna'dan kaçarak Doğu Bosna'ya sığınmasına neden olmuştur. Savaşın ardından Tito'nun Partizan ordusuna zorunlu asker olarak katılan İzzetbegoviç, askerliğini tamamladıktan sonra İslami faaliyetlerinden dolayı 1946'da tutuklanmıştır. Üç yıl süren hapis hayatı, onun siyasi bilincini ve kararlılığını daha da güçlendirmiştir. Serbest kaldıktan sonra Halide Hanım'la evlenen Aliya, eğitimine devam ederek 1956'da Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuştur.
İzzetbegoviç'in hayatındaki bir diğer dönüm noktası ise 1970 yılında yayımladığı "İslam Deklarasyonu" olmuştur. Bu metin, Müslümanların modern dünyada karşılaştıkları zorluklara dair çözüm önerileri sunarken, İzzetbegoviç'i Yugoslavya hükümetinin baskısına maruz bırakmıştır. 1983 yılında "Saraybosna süreci" olarak bilinen davada tekrar tutuklanmış ve hapse mahkum edilmiştir. Ancak bu süreç, onun yanında yer alan birçok Müslüman entelektüel ve siyasetçinin liderlik kadrosunu oluşturmasına vesile olmuştur.
Aliya İzzetbegoviç, 1988'de serbest bırakıldıktan sonra ülkedeki Müslümanların haklarını savunmaya devam etmiş, 1990 yılında Demokratik Eylem Partisi'ni kurarak siyasi mücadeleye aktif olarak katılmıştır. 1992 yılında Bosna-Hersek'in bağımsızlığını ilan etmesiyle birlikte, ülke Sırpların saldırısına uğramış ve Aliya, halkının direnişini organize etmiştir. Üç yıl süren kanlı savaşı sona erdiren Dayton Anlaşması, onun liderliğinde imzalanmış ve Bosna-Hersek'in bağımsız bir devlet olarak tanınmasını sağlamıştır.
1996 seçimlerinde Bosna-Hersek'in üçlü Başkanlık Konseyi'nde görev alan İzzetbegoviç, sağlığı nedeniyle 2000 yılında aktif siyasetten çekilmiştir. 19 Ekim 2003 tarihinde vefat eden İzzetbegoviç, Saraybosna'daki Kovaçi Şehitliği'nde toprağa verilmiştir. Onun liderliği, düşünceleri ve barışa olan bağlılığı, yalnızca Boşnak halkı için değil, tüm dünya için önemli bir miras olarak anılmaktadır.
