Borsa devre kesici nedir? Borsada devre kesici uygulaması neden yapılır, kaç dakika sürer?
Borsa İstanbul'da hisse sahibi olan yatırımcılar arasında merak uyandıran ve sıkça sorgulanan bir terim olan devre kesici, son zamanlarda dikkat çekmeye başladı. Bu acil durum önlemi, yatırımcıları panik satışlarından korumak için uygulanıyor ve çalışma şekli merak konusu. Peki, devre kesici nedir? Borsa devre kesici ne işe yarar ve nasıl işler?
Borsa devre kesici nedir? Borsada devre kesici uygulaması neden yapılır, kaç dakika sürer? soruları gündeme geliyor. Devre kesici, borsadaki alım-satım işlemlerini geçici olarak durduran bir acil durumdur. Borsa devre kesici nedir? Detaylar haberimizdedir…
BORSA DEVRE KESİCİ NEDİR?
Borsa devre kesici veya sıklıkla "circuit breaker" olarak adlandırılan kavram, borsa veya piyasa işlemlerini belirli koşullar altında otomatik olarak durduran bir güvenlik mekanizmasıdır. Devre kesiciler, ani ve aşırı fiyat dalgalanmalarının veya piyasa paniklerinin yol açabileceği büyük çöküşleri engellemek veya sınırlamak amacıyla kullanılır.
Devre kesiciler, belirli kurallara ve eşik değerlere dayanarak çalışır. Genellikle piyasa endekslerinin belirli bir yüzde oranında düşmesi durumunda devreye girerler. Örneğin, bir borsanın belirlediği eşik değer %7 düşüş olarak belirlenmişse ve piyasa endeksi bu değeri aştığında devre kesici etkinleşir. Bu noktada, borsa işlemleri belirli bir süreliğine (genellikle 15 dakika) durdurulur, ve yatırımcılar panikle satış yapmak yerine soğukkanlılıkla düşünme fırsatına sahip olurlar.
Borsa devre kesiciler, piyasa istikrarını sağlamak, hızlı ve kontrolden çıkan fiyat dalgalanmalarını sınırlamak ve piyasa çöküşlerini önlemek amacıyla kullanılır. Ancak bu kesicilerin belirlenen sınırlar aşıldığında işlem durması gibi bir yan etkisi de olabilir. Bu nedenle, her borsanın kendi devre kesici kuralları ve eşik değerleri vardır, ve yatırımcılar bu kuralları anlamak ve takip etmek önemlidir.
BORSA İSTANBUL'DA DEVRE KESİCİ NASIL UYGULANIYOR?
Otomatik Seans Durdurma Sistemi (OSDS) BISTECH geçişi ile birlikte 30/11/2015 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış, yerine devre kesici uygulaması getirilmiştir.
Bir sermaye piyasası aracında işlemler seansın sürekli işlem bölümünde çok fiyat yöntemi ile yürütülürken belirli bir referans değer üzerinden hesaplanan fiyat değişiminin Borsa tarafından belirlenmiş olan eşik değerlere (oranlara) ulaşması veya aşması hâlinde ilgili sermaye piyasası aracının işlemleri geçici süre ile emir toplama aşamasına alınacaktır.
İlgili sermaye piyasası aracında tek fiyat yöntemi kullanılarak fiyat belirlemesi yapılır. Tek fiyat yöntemine ilişkin süreçlerin tamamlanmasının ardından ilgili sermaye piyasası aracının işlemleri yeniden seansın sürekli işlem bölümüne alınır ve işlemlere çok fiyat yöntemi ile devam edilir.
Devre kesici seansın sadece sürekli işlem yöntemi bölümlerinde çalışır.
Devre kesici referans fiyatı, en son tek fiyat yöntemi ile belirlenen fiyat (açılış seansı, tekil açılış, devre kesici seansında oluşan fiyat) veya ilgili payın baz fiyatıdır. En son tek fiyat yöntemi ile belirlenen fiyat veya baz fiyattan en son güncellenen fiyat devre kesici referans fiyatıdır.
