Çocuk istismarını önlemek için neler yapılabilir? Çocuğun fiziksel istismara uğradığı nasıl anlaşılır?
Çocuk istismarı, bir yetişkinin veya daha büyük bir çocuğun, bir çocuğa fiziksel, duygusal veya cinsel zarar vermesi veya ihmal etmesidir. Bu, çocuğun sağlığına, güvenliğine veya genel refahına zarar veren herhangi bir davranışı kapsar. Söz konusu eylemler, ciddi bir suçtur ve çocuğun fiziksel, duygusal sağlığı üzerinde uzun süreli etkilere sahip olabilir. Peki bir çocuğun fiziksel istismara uğradığı nasıl anlaşılır?
Çocuk istismarı, bir çocuğa bir yetişkin tarafından fiziksel ya da psikolojik olarak kötü davranılmasıdır. Ayrıca çocuklara kötü muamele, çocuk istismarı ve ihmali ile çoğu zaman aynı anlama gelir. Dünya Sağlık Örgütü, çocuk istismarını şöyle tanımlar: "Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen, bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek uygulanan tüm davranışlar çocuğa kötü muameledir." Bu istismar ve ihmalin açıklanması konusunda birçok ülke yönetimi kendi yasal tanımını yapmıştır, nelerin çocuklara kötü davranma olarak tanımlanacağına kendi yasa ve ceza kanunlarında değinilir.
ÇOCUK İSTİSMARINI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Çocuk istismarı, çocuğun fiziksel veya psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyen davranışlardır. İstismarın farklı türleri vardır ve önlem almak için ailelerin ve toplumun dikkatli olması gerekmektedir. İşte çocuk istismarını önlemek için bazı adımlar:
- Ebeveynler, öğretmenler ve toplumun genelinde çocuk istismarı hakkında bilinç oluşturmak önemlidir. Eğitim eksikliği, tabular ve gelenekler nedeniyle istismarın görmezden gelinmesi engellenmelidir.
- Çocuklara kendi bedenlerini tanıma ve mahrem bölgelerini koruma konusunda eğitim verilmelidir. Özel alan vurgusu, çocuğun bedenini sahiplenmesini sağlar ve istismara karşı koruyucu bir faktördür.
- Çocuklarla açık iletişim kurmak ve onlara güven vermek önemlidir. Eğer bir çocuk istismara uğradığını düşünüyorsa, onunla empati kurarak yardımcı olmalıyız. Çocuğun kendini ifade etmesine destek olmalıyız.
- İstismara yol açan risk faktörlerini bilmek önemlidir. Bu faktörler arasında yetersiz sosyo-ekonomik koşullar, madde bağımlılığı, şiddeti hoş gören inançlar ve geçmişte kötü muamele görmüş ebeveynler yer almaktadır.
- Çocuğun güvenli bir ortamda büyümesi için gereken önlemler alınmalıdır. Bu, aile içi şiddetten korunma, eğitim, sağlık ve temel gereksinimlerin karşılanması anlamına gelir.
ÇOCUK İSTİSMARI NASIL ANLAŞILIR?
Çocuk istismarı, çocuğun sağlığına, yaşamına, gelişimine veya onuruna fiilî ya da potansiyel bir zarara neden olarak fiziksel ve/veya duygusal kötü muamele, cinsel istismar, ihmâl veya ihmâlkâr muamele yahut ticarî veyahut da diğer sömürünün her tür biçimini oluşturan bir durumdur. İşte çocuk istismarının bazı belirtileri:
Fiziksel İstismar:
- Çocuğa karşı onun sağlığını, gelişimini ya da onurunu zedeleyecek şekilde fiziksel güç kullanılması olarak tanımlanır.
- Fiziksel istismar, vurma, tekmeleme, ısırma, sarsma gibi farklı şekillerde gerçekleşebilir.
Göstergeler:
- Açıklanamayan yara, bere ve darbe izleri
- Değişik seviyelerdeki iyileşme belirtilerinde el izi, ısırık izi
- Açıklanamayan yanıklar
- Açıklanamayan kırıklar/çıkıklar, kafa derisinde saç kaybı
- Sarsılmış bebek sendromu (körlük, öğrenme güçlüğü, zihinsel gerilik, felç gibi)
- Zedelenmiş beyin gelişimi, ömür boyu zayıf fiziksel sağlık
Davranışsal göstergeler:
- Cezalandırmayı hak ettiği yönündeki tutum, yetişkinlerle iletişimden kaçınma, evden korkma, aşırı çekingenlik ya da saldırganlık, fiziksel temastan rahatsızlık, ağrı şikayetleri, uygun olmayan giysiler giyme, okulda sorunlar, evden kaçma (ergenlerde), sosyal işlevsellik alanında sorunlar, karşı gelme bozukluğu.
Duygusal İstismar:
- Çocuğun kişisel potansiyelleri ile orantılı olarak istikrarlı ve tam kapsamlı bir duygusal ve sosyal yetkinlik geliştirebilmesi için gelişimsel olarak uygun olan destekleyici bir ortam sağlamaktaki başarısızlığı içerir.
Göstergeler:
- Konuşma ya da diğer iletişim bozuklukları
- Fiziksel gelişimin yavaşlaması
- Alışkanlık bozuklukları (parmak emme, sallanma vb.)
- Suç işleme de dahil olmak üzere antisosyal ve yıkıcı davranışlar
- Nevrotik özellikler (uyku bozuklukları, oyun oynamada tutukluluk).
Cinsel İstismar:
Çocuğun cinsel organında morluk, kanama görülmesi, idrar yaparken acı çekmesi, genital bölgede bereler, kanama veya yırtılmalar olması gibi belirtiler cinsel istismarın işaretleri olabilir.
Eğer bir çocuğun istismara maruz kaldığından şüpheleniyorsanız, onu bu konuda konuşmaya zorlamak yerine, çocuğun istismarı açıklayacağı kadar güvende hissedeceği bir iletişim kurmaya çalışmalısınız. Lütfen bu konuda profesyonel yardım almayı düşünün ve çocuğun güvenliğini ön planda tutun.
