TDT nedir? TDT'de hangi ülkeler var, Türkiye var mı?

Cumhurbaşkanlığı İletim Başkanlığı'nın sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada, "Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 11'inci Zirvesi'ne katılmak üzere gittiği Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'e ulaştı" Peki, TDT nedir? TDT'de hangi ülkeler var, Türkiye var mı?

TDT NEDİR?

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.

Türk Devletleri Teşkilatının temeli, 1992 yılında Türkiye'nin başkenti Ankara'da ilki düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi ile atılmıştır. 2006 yılında ise dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından teşkilat hâline getirilmesi önerilmiş olup 3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile konsey olarak yapılandırılmıştır.12 Kasım 2021 tarihinde düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi sırasında Türk Devletleri Teşkilatı olarak yeniden yapılandırılmıştır.

Teşkilatın Genel Sekreterliği İstanbul'dadır. Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen İstanbul zirvesine ilk kez gözlemci ülke statüsünde katılan Türkmenistan'ın, 11 Kasım 2022'de gerçekleştirilen 9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi'nde tam üye olacağı duyurulmuş,Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ise teşkilata gözlemci üye olarak katılmıştır.

Tarihçe

Örgüt; Türk Konseyi adıyla, 1992-2010 yılları arasında yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi sonrasında, Türk dilleri konuşan ülkeler arasındaki bağın güçlendirilmesi amacıyla 3 Ekim 2009 tarihinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile kurulmuştur. Konseyin kurucu Genel Sekreteri Halil Akıncı'ya göre "Türk Konseyi, Türk devletlerinin tarihteki ilk gönüllü ittifakı olmuştur."

30 Nisan 2018'de Özbekistan'ın Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Birliği Konseyine katılacağı ve örgütün yaklaşan Bişkek Zirvesi'ne katılacağı açıklandı ve 14 Eylül 2019'da tam üye oldu.

Macaristan ise 2018'in sonlarından bu yana gözlemci üye statüsündedir. Ancak gelecekte tam üyelik başvurusunda bulunabileceği açıklanmıştır.

12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul'daki Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi'nde, örgütün adı Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmiş ve Türkmenistan gözlemci ülke olarak teşkilata dâhil olmuştur.

Teşkilatın Genel Sekreterliği, İstanbul'da; ilişkili kurumları olan diğer Türk dünyası iş birliği kurumları olan Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı, Ankara'da; Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi ve Türk Kültür ve Miras Vakfı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de; Türk Akademisi ise Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunmaktadır.

Genel Sekreterlik

Türk Devletleri Teşkilatının genel sekreterliği İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer almaktaydı. 12 Kasım 2021 tarihinde, Fatih ilçesinde yer alan Arif Paşa Konağı Türk Devletleri Teşkilatına tahsis edilmiş, düzenlenen bayrak çekme töreniyle hizmete açılmıştır.

Bayrak

Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı, Türk Devletleri Teşkilatı tarafından kullanılan bayraktır. 22 Ağustos 2012'de Bişkek'te düzenlenen Türk Keneşi 2. Zirvesi'nde tanıtılmıştır. 12 Ekim 2012'de ise İstanbul'da, üye ülkelerin bayrakları ile beraber Kazakistan Kurucu devlet başkanı Nursultan Nazarbayev ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından göndere çekilmiştir.

Tasarımı

Bayrağın tasarımı üye ülkelerin bayraklarında bulunan unsurların bir araya getirilmesi ile oluşmuştur. Azerbaycan bayrağı'nın yıldızı, Kazakistan bayrağı'nın rengi, Kırgızistan bayrağı'nın güneşi (1992 versiyonu) ve Türk bayrağı'nın hilâli kullanılmıştır.