Aydın Doğan Ödülü Mehmet Özbek'in
Aydın Doğan Ödülü'nün bu yılki sahibi Türk Halk Müziği Sanatçısı Mehmet Özbek oldu.
Ülkemizde kültür, sanat, edebiyat ve bilim adına yapılan çalışmalarda kaliteyi ve mükemmelliği yakalayanların ödüllendirildiği Aydın Doğan Ödülü'nün bu yılki sahibi Türk Halk Müziği Sanatçısı Mehmet Özbek oldu. Özbek, ödülü yurt içi ve yurt dışında verdiği ve yönettiği konserler, derlediği ve notaya aldığı eserlerle halk müziği genel repertuarına kazandırdığı eserler ve akademik hayatta yetiştirdiği öğrenciler nedeniyle aldı.
Aydın Doğan Vakfı'nın bu yıl 15'incisini düzenlediği, kültür, sanat, edebiyat ve bilim gibi her yıl farklı alanlarda, alanının en saygın, tanınmış, ülkesine, dünyaya ve insanlığa katkılarda bulunmuş, mesleğinin zirvesinde, kendilerini yaratıcılığa adamış kişileri ödüllendirme amacı taşıyan "Aydın Doğan Ödülü" töreni, Hilton Convention Center'da yapıldı. Törene, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, eski İstanbul Valisi Muammer Güler, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Aydın Doğan Vakfı Kurucusu ve Onursal Başkanı Aydın Doğan, Doğan Holding Turizm Grup Başkanı Sema Doğan, Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, Doğan Gazetecilik Yönetim Kurulu Üyesi Online Yönetim Kurulu Başkanı Hanzade Doğan Boyner, Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan vekili Yahya Üzdiyen, Koç Holding Yönetim kurulu Üyesi Semahat Arsel, eski politikacılardan Hüsamettin Özkan, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Orhan Erinç, Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Enis Berberoğlu, Ertuğrul Özkök, Sedat Ergin, Güneri Civaoğlu, Doğan Hızlan, TRT Türk Halk Müziği sanatçıları ve çok sayıda davetli katıldı.
Sunuculuğunu Korhan Abay'ın yaptığı ödül töreninde konuşan Aydın Doğan Vakfı Yürütme Kurulu Başkanı Candan Fetvacı, "Vakfımızın kurucusu ve Onursal Başkanı Sayın Aydın Doğan'ın önderliğinde, Doğan ailesi ve Doğan Grubu'nun desteği ile vakıf, yıllardır ülkemizin eğitim, bilim, kültür ve sanat hayatına katkılarda bulunmakta, çağdaş bir toplumun gücünü iyi eğitimli, aratıcı ve üretici gençlerden alacağının bilinci ile bu alanlarında kalitenin arttırılması için çalışmaktadır" dedi.
Bu yıl 15'inci yaşını kutlayan Aydın Doğan Ödülü'nün ikinci kez Türk Halk Müziği dalında verildiğini hatırlatan Fetvacı "Aydın Doğan Ödülü, Türk Halk Müziği'ne yalnız yorumcu ve araştırmacı olarak değil, yönetici ve eğitmen olarak da katkıları nedeniyle Mehmet Özbek'e verildi. Bunun yanı sıra Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı'na da bu konudaki çalışmalarının vurgulanması amacıyla hizmet ödülü verildi" diye konuştu. İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ise yaptığı konuşmada hiç bir milletin kültür ve sanatta yükselmeden büyük millet olamayacağını belirterek "Bizim için elbette ki ülkemizin zenginliği, kalkınması önemli. Fakat bize verilmiş olan temel hedeflerin başında Atatürk'ün muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkma arzusu hepimiz için en büyük idealdir" dedi.
Sözleri salondan büyük bir alkış alan Vali Mutlu konuşmasını şöyle sürdürdü: "Bugün Aydın Doğan Ödülü'nü alacak olan Mehmet Özbek edebiyat alanında büyük üstadlardandır. Mesleğini yıllardır büyük heyecanla sürdüren büyük bir sanatçıdır. Sadece türkü söyleyen değil, edebiyat fakültesinde doktorasını da yaparak türkü alanında ihtisaslaşmış birbirinden önemli çalışmalara imza atmış, sadece Türkiye'de değil dünyada, beş kıtada türkülerini dinletmiş, bizim sesimiz olmuş bir sanatçıdır. Biz onun tarafından derlenmiş türküleri gönül kulağımızla her daim dinliyoruz ve eserleriyle öğünüyoruz. "
Hüseyin Avni Mutlu'nun konuşmasının ardından ödül töreninde ilk olarak, 1984 yılından bu yana Türk Halk Müziği ve Halk Oyunları alanında akademisyenler, sanatçılar yetiştiren, folklorik eserlerin derlenmesini sağlayan Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı'na Hizmet Ödülü verildi. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer Yılmaz, ödülü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş ile Doğan Holding Turizm Grup Başkanı Sema Doğan'ın elinden aldı.
Aydın Doğan Ödülü'nü, Türk Halk Müziği dalında 2004 yılında alan Yücel Paşmakçı başkanlığında Melih Duygulu, Erdal Erzincan, Zafer Gündoğdu, Doğan Hızlan, Prof. Songül Karahasanoğlu, Arif Sağ, Hasan Saltık ve Süleyman Şenel'den oluşan Seçiciler Kurulu'nun oybirliğiyle Aydın Doğan Ödülü'ne değer bulduğu Mehmet Özbek'e ise ödülü, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ve Aydın Doğan Vakfı kurucusu ve Onursal Başkanı Aydın Doğan tarafından takdim edildi.
Ödülünü aldıktan sonra bir konuşma yapan Mehmet Özbek şunları söyledi: "Biz sanatçılar çok şanslıyız. Daima takdir görüyoruz, seviliyoruz. Zaman zaman ödüller alıyoruz. Bu akşam benim sahibi olduğum ödül çok farklı. Bu ödülü almakta yaptığım çalışmalarımda bana imkanlar sağlayan ailem, ilkokuldan bugüne kadarki bütün hocalarım, sanat hayatım boyunca beraber çalıştığım sanatçılar adına alınan bir armağan bu. Ben bir aracıyım, temsilciyim. Bu ödülün gerçek sahibi hocalarım ve sanatçı arkadaşlarımdır. 50 küsur yıllık sanat hayatım boyunca türkülerin, Türk insanının gülen, ağlayan yüzü, kızan, küsen, barışan, seven gönlü olduğunu öğrendim. İnsana has duyguların hiçbir dünya milletinde görülmediği şekilde derinlemesine işleyen, oya gibi süsleyen edebi varlıklarımız türkülerimiz. Bizim romanlarımız onlar. Biz türkülerde kendimizi buluyoruz. Bunlar bizim tarihi belgelerimiz. Halk müziğimiz kurumsallaştırılmalı, varolan kurumlara daha farklı kurumlar eklenmeli. Bu kurumlardan yetişen sanatçıların, yeni topluluklarının icralarının Türk halkına yeni zevkler açacağına, hayal dünyalarını genişleteceğine inanıyorum. Bu ödülle bana az önce ekranlarda izlediğiniz, ilkeli zannettiğim çalışmalarıma daha çok dikkat etmem gerektiği yönünde sorumluluklar yüklendiğinin farkındayım. Daha çok çalışmak, daha çok eser bırakmak yeni ilkem olacaktır. "
Ödüllerin dağıtılmasının ardından Zafer Gündoğdu yönetiminde, Türk Halk Müziği korosu ve aralarında Aysun Gültekin, Hüsamettin Subaşı, Ümit Tokcan, Erdal Erzincan, Zara ve Adile Kurt Karatepe gibi isimlerin de bulunduğu solistler bir konser verdi. Milliyet Gazetesi foto muhabiri Bünyamin Aygün'ün Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde çektiği fotoğraflar eşliğinde gerçekleştirilen konsere, 2004 yılında Aydın Doğan Hizmet Ödülü'ne değer görülen Türk Folklor Kurumu da yaptığı halk danslarıyla renk kattı. Mehmet Özbek'in de koroyla birlikte türkü söylediği törenin sonunda Aydın Doğan, eski İstanbul Valisi Muammer Güler ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın da aralarında bulunduğu protokol, seçici kurul üyeleri ve sanatçılar sahneye çıkarak hep birlikte Aşık Veysel'in "Uzun İnce Bir Yoldayım" türküsünü seslendirdi.
KUTU:
MEHMET ÖZBEK'İN ÖZGEÇMİŞİ
1945 yılında Şanlıurfa'da doğdu. İlk ve orta öğrenimin burada tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde 'Urfa Türkülerinin Dil ve Anlatım Özellikleri' başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Öğrencilik yıllarında, İstanbul Belediye Konservatuarı'nın Türk Müziği Nazariyatı Bölümü'ne devam etti. 1966 yılında TRT'nin açmış olduğu sınavı kazanarak bu kurumda çalışmaya başladı. İstanbul Radyosu'nda Türk Halk Müziği dalında önce stajyer sanatçı, 1969 yılından sonra da sanatçı olarak çalışmalarını sürdürdü. 1977 yılında yine İstanbul Radyosu'nun Türk Halk Müziği ve Oyunları Şube Müdürü, 1982'de de TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği ve Oyunları Müdürü görevlerine atandı. 1977-1986 yılları arasında TRT Türk Halk Müziği Denetleme ve Repertuar Kurullarında da üye ve başkan olarak görev yaptı. 1983-1995 yılları arasında Hacettepe, 1998-2000 yılları arasında Gazi, 2006-2007 ders yılında ise Ankara Üniversiteleri Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri Halk Bilimi Anabilim Dallarında Türk Halk Müziği dersleri verdi. 1996-2002 yılları arasında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bilim Kurulu Üyesi olup Müzik Perde ve Sahne Sanatları Kolu Başkanı olarak çalıştı. Haziran 1986'dan başlayarak kuruluşunu gerçekleştirdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu'nun şefi olarak görevini sürdürdü. 2007 yılının Ekim ayında kendi isteğiyle bu kurumdan emekliye ayrıldı.
1966 yılından itibaren profesyonel olarak Halk Müziği ses sanatçısı ve koro şefi olarak çalıştı. Başta Urfa olmak üzere Anadolu'da birçok yörenin; yurtdışında ise Irak, Azerbaycan, Yugoslavya, Bulgaristan ve Romanya Türklerinin halk ezgilerini derledi. Sözlü ve sözsüz olmak üzere bunların 300 kadarını TRT repertuarına kazandırdı. TRT'de bulunduğu dönemlerde radyoda 'Aşıklık Geleneği', 'Türk Halk Çalgıları', 'Türküler Ne Der', 'Türkülerin Dünü Bugünü', 'Bilince Sevdiklerimiz'; televizyonda 'Yurdun Sesi', 'Elimizden Obamızdan', 'Kervan' programlarını hazırladı. Bu programlarda o güne kadar radyo bünyesinde kullanılmayan Tar, Kaval, Zurna, Tulum gibi çalgıları ilk defa bir orkestra disiplini içinde kullanılmasını sağladı. Böylece Türk Halk Müziğinin çalgı ve repertuar bakımından temel değerlerini ortaya koyup alışılagelmişin dışında yaptığı icralarla bu müziğin zenginliğini ve evrenselleşmeye açık olduğunu vurguladı. 'Elimizden Obamızdan', 'Kervan' adlı TV programlarında yine o güne kadar yabancısı bulunduğumuz, Kazak, Kırgız, Özbek ve Türkmenlerin oyun ve müziklerinden örnekler seslendirerek Türk dünyasının genişliğini ve bu alan içindeki kültür birliğini vurgulamaya çalıştı.
Japonya, Suudi Arabistan, Yugoslavya, Irak, Almanya, Hollanda, Danimarka, İsveç, Mısır ve Azerbaycan olmak üzere yurt dışında ve yurt içinde konserler vererek Türk Halk Müziği'ni tanıttı. Japonya'nın en büyük kültür kurumu olan MİN-ON'un davetlisi olarak 1980 yılında gittiği Japonya'nın 10 şehrinde, Prof. Koizumi yönetiminde verdiği açıklamalı konserlerle başta Urfa türkü ve hoyratları olmak Türk halk müziğinin zengin ve orijinal değerlerini tanıttı. Konserlerin bazı ezgileri Sony şirketi tarafından LP haline getirildi.
Plakları
Altun Hızma, Türkülerin Dilinden, Mum Kimin Yanan Kerkük, Yadigâr Türküler
Kitapları
Folklor ve Türkülerimiz, Müzik Eğitimi, Türk Halk Çalgı Bilgisi, Türk Halk Müziği Terimleri Sözlüğü, Türkülerin Dili
Ödülleri
1984) Türk Folklor Araştırmaları Kurumu tarafından, İhsan Hınçer adına her yıl verilen Türk Folkloruna Hizmet Ödülü
1986) Türkiye Yazarlar Birliği tarafından, Türk musikisi dalında, Türk Halk Musikisi konusundaki çalışmaları ve konserleri nedeniyle 'Yılın Yazar, Fikir Adamı ve Sanatçıları Ödülü
1989) TRT Kurumu tarafından, 'Beyaz Gül Kırmızı Gül' ezgisinin derleme ve icrası nedeniyle, Yılın Türküsü ve İcracısı Ödülü
1991) Anadolu Folklor Vakfı tarafından, Türk Halk Bilimine Hizmet Ödülü
1995) Ankara Halk Aşıkları Kültür ve Araştırma Derneği tarafından, Türk halk müziğinin gelişmesinde gösterdiği çabalar ve katkılar nedeniyle Hizmet Ödülü
1998) TÜRKSAV, Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından, Türk Dünyasına Hizmet Ödülü 1997
2010) TKHV, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı TKHV Şükran Ödülü
Örnek hizmetlerinden dolayı Harran Üniversitesi tarafından 'Fahri Doktor' unvanı verildi. - İstanbul
