TBMM Arşiv Materyalleri Dijital Ortama Taşınıyor
TBMM, parlamento tarihine ait arşiv belgelerinin dijitalleştirilmesi ve uzaktan erişime açılmasını hedefleyen bir projeyi hayata geçirdi. Proje kapsamında 12 milyondan fazla belge dijitalleştirildi ve Arşiv Yönetim Sistemi ile kullanıcıların erişimine sunuldu.
TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığının parlamento tarihine ait tüm arşiv materyalinin tasnif ve dijitalleştirme işlemlerini yaparak uzaktan erişime açmak amacıyla başlattığı çalışma sayesinde 30 milyona yakın belge kataloglanırken, bu belgelerden 12 milyonu ise dijital ortama aktarıldı.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, bir süredir uygulanan Kağıtsız Parlamento Projesi ile Türkiye bilişim ödülleri programında birincilik ödülü alan TBMM, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş'un talimatıyla başlayan Dijital Parlamento Projesi ile de dijital dönüşüm çalışmalarına hız verdi.
TBMM arşivine tek bir portal üzerinden ulaşılarak yerleşke içerisinde bulunan kullanıcıların erişimine açılması için tüm arşiv belgelerinin dijital ortama aktarıldığı "Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımı, kurum imkanlarıyla yapıldı.
Fizibilite çalışmaları 2022'de başlayan "Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımı geçen sene devreye alındı ve bu sene veri aktarımı başladı. Bu sistem, Türk parlamento tarihine ait arşiv belgelerine; kişi adı, yer adı, tarih, belge numarası, konu başlığı gibi filtrelerle tarayarak çok hızlı şekilde erişim imkanı sağlıyor. Yeni sistemle, tüm arşiv koleksiyonlarında aynı anda araştırma yapmak mümkün hale geliyor.
Görüntülerin, sistemde tam metin olarak araştırılması mümkün
Sisteme yüklenen toplam dijital görüntü sayısı 12 milyona ulaşırken, yıl sonuna kadar 1 milyon görüntünün daha sisteme yüklenmesi planlanıyor. Bu görüntülerin sistemde tam metin olarak araştırılması da mümkün olacak.
Çalışma kapsamında TBMM'nin tüm birimlerinin belge erişim süreçleri bakımından çevrim içi hale getirilmesi de hedefleniyor.
Arşivde muhafaza edilen belgeler arasında şunlar yer alıyor: İstiklal Mahkemeleri, Yassıada, Yüce Divan (Divan-ı Ali) dosyaları, Meclis-i Mebusan, Meclis-i Ayan, TBMM (1920-1960 / 1983-), Milli Birlik Komitesi (1960-1961), Temsilciler Meclisi (1961), Kurucu Meclis (1961), Millet Meclisi (1961-1980), Cumhuriyet Senatosu (1961-1980), Milli Güvenlik Konseyi (1980-1983), Danışma Meclisi (1980-1983), Gizli Celse Zabıtları, İstiklal Madalyaları, Hatay Devleti, kanunlar, kararlar, genel kurul tutanakları, önergeler, kadükler, komisyonlar, dergiler, gazeteler, kitaplar.
Öte yandan TBMM Kütüphanesinde 2007'den bu yana ulusal basılı medyanın görüntü arşivi bulunuyor.
Ayrıca 1831 tarihinden itibaren yayımlanmış 2 bin 459 adet dergi ve 782 gazetenin de dijitalleştirme süreci başladı.
Proje kapsamında Akşam, Yeni Şafak, Cumhuriyet, Millet, Milliyet, Tercüman, Türkiye, Vakit, Vatan gazetelerinin de aralarında bulunduğu 116 farklı gazetenin yaklaşık 5 milyon görüntüsü arşiv sistemine yüklendi. TBMM'ye günlük gelen tüm ulusal gazeteler ise 1 Ekim 2024 tarihi itibarıyla Arşiv Yönetim Sistemi'ne dijital olarak yükleniyor.
Açık erişim sistemi envanter projesi kapsamında ise haritalar, siyasi parti yayınları, telif sorunu olmayan gazete, dergi ve kitaplar ile TBMM yayınları dijitalleştirildi.
Açık erişimde bulunan dergi sayısı yapılan çalışma neticesinde 294'e yükselirken, açık erişim sistemi kullanıcı sayısı ise 2 milyon 730 bine çıktı.
Kuruma gelen belge taleplerine kurum imkanlarıyla geliştirilen Arşiv Yönetim Sistemi yazılımı sayesinde anlık cevap verilirken, bütünleşik arşiv yönetimi anlayışıyla TBMM çatısı altında bilgi-belgeye erişimde çevrim içi aşamasında hizmet verilebiliyor.
