Kardeş Kıskançlığı Kişilik Bozukluğuna Yol Açabilir
Nörolog Dr. Mehmet Yavuz kardeş kıskançlığının çocuklarda kişilik bozukluğuna neden olmaması için ebeveynlerin nasıl bir tutum sergilemeleri gerektiğini anlatıyor.
Doğal bir duygu olan kıskançlık çocuklarda biraz daha yoğun olup kişilik bozukluğuna yol açabiliyor. Çocuğun iç dünyasında fırtınalara neden olabilecek kardeş kıskançlığının şiddeti ve dışa vurumu ise her çocukta farklı boyutta görülebilir.
Kıskanç çocuk ilgiyi üzerine çekmeye çalışabilir…
Çocuklar anne babalarını herkes den kıskanırlar ve kimseyle paylaşmak istemezler. Çocuklardaki kardeş kıskançlığı annenin hamileliği ile başlar. Gebeliğin son aylarında hamileliğin vermiş olduğu yorgunlukla anne çocukla eskisi kadar ilgilenemez. Çocuk annesinin sevgisini sınamak için olmadık isteklerde bulunur, şımarır, ağlar. Aileye yeni bir kardeş katıldığında ise çocuk artık sevilmediği hissine kapılır. Anne babasını kardeşiyle paylaşmak zorunda olduğu gerçeği iç dünyasında farklı duygular yaşamasına neden olur. İlgi ve sevginin bölünmüş olması onu derinden sarsar ve bu durum davranışlarına yansır. Çocuk kendi yerini alacağını düşündüğü bebeği taklit ederek ailenin dikkatini çekmeye çalışır. Kaybettiğini düşündüğü ilgiyi geri kazanmak için en ufak bir şeyde hırçınlık ve huysuzluk yapmaya başlar.
Kardeş kıskançlığının çocuğu hem fiziksel hem de ruhsal durumunu etkiliyor
Kardeş kıskançlığı karışık duyguların bileşiminden oluşur. Çocuk bir yandan kendine acıma, üzüntü, küçük düşme korkusu, can sıkıntısı ve intikam alma duygularını yaşarken diğer yandan da içinde kardeşini sevme ve koruma duygusu vardır.
Unutulduğunu hisseden çocuklarda kıskançlık duygusuyla birlikte nefret, korku gibi duygular gelişebilir. Tüm bu olumsuz duyguların bir araya gelmesi çocukta davranış bozukluğunun oluşmasına neden olabilir. Kardeş kıskançlığı yoğun şekilde yaşayan çocuklarda kardeşi gibi alt ıslatma, parmak emme, bebeksi konuşmalar ve öfkeli, saldırgan ve huzursuz tavırlar gözlemlenir. Fiziksel bir rahatsızlığı olmadığı halde mide bulantısı, baş ağrısı gibi psikomatik belirtiler görülür. Uyku düzeni bozulur ve anne babayla uyumak için korku hikayeleri uydurup aslında kaybettiği anne baba ilgisini rakibinin yöntemiyle geri kazanmaya çalışırlar.
Anne ve baba nasıl bir tutum sergilemeli
Çocukların arasındaki yaş farkı, cinsiyet, kişilik özellikleri ve anne babanın olaylar karşısındaki tutum ve davranışları kıskançlığın boyutlarına etken olan nedenlerdir.
⦁Öncelikle bilinmesi gereken çocuğu kardeşinin kıskandığı için asla suçlamak gerekiyor. Yeni doğacak bebeği büyük bir mutlulukla kabul etmesini beklemek doğru olmaz.
⦁Bebek dünyaya gelmeden kardeşin ne demek olduğunu onu anlayabileceği bir dille anlatın.
⦁Çocuğun gözü önünde bütün ilginin bebekte olması, okşayıp sevilmesi doğru değildir. Anne bebekle ilgilenirken babanın da çocukla ilgilenmesi uygun olacaktır.
⦁Çocuğa "sen artık abla/abi" oldun gibi ifadeler kullanmayın. Onunda bir çocuk olduğunu unutmamak gerekir.
⦁Kaç yaşında olurlarsa olsunlar çocuklar bir bireydir. Bebeğe onun giysileri ya da oyuncaklarını vermeyi düşünüyorsanız mutlaka ona sorun, izin alın.
⦁Kardeşler arasında tartışmaların olması doğaldır. Çocuklar arasında bir problem çıktığında ebeveynlerin olaya müdahale olmadan kendi problemlerini kendilerinin çözmesine fırsat vermelidir. Eğer sorun çözülmezse müdahale etmeliler.
⦁Tartışmalar olduğunda taraf olmayın.
⦁Ebeveynler çocuklarının aynı davranmalarını beklerler. Onlar kardeş olsalar da o zekâ, duygu, yetenek, ilgi ve kişilik bakımından farklıdırlar. Öncelikle hangi çocuğunuzun neye ne kadar ihtiyacı var bulmak ve ona göre davranmak gerekir.
⦁Çocuklara eşit davranmak aralarındaki çatışmaları azaltmaz. Çünkü 3 yaş ile 5 yaşındaki çocukların ihtiyaçları ve çözümleri farklıdır. Çocuklarla kurulacak iletişim onların yaşları göz önüne bulundurularak yapılmalı.
Kardeş kıskançlığı her ailede görülür. Önemli olan kıskançlığın davranış bozukluğu halini almamasıdır.
