Yanıklar İçin Doğru İlk Yardım Önerileri
Prof. Dr. Emrah Şenel, yanık tedavisinde yaygın yanlışlara dikkat çekerek, yanığın üzerine hiçbir şey sürülmemesi gerektiğini belirtti. Türkiye'de yanık vakalarının büyük bir kısmının çocukları etkilediğini ve tedavi süreçlerinin önemini vurguladı.
Yanık ve Travma Derneği Başkanı Prof. Dr. Emrah Şenel, yanığın üzerine yağ, diş macunu, zeytin gibi bazı ürünlerin sürüldüğünü gördüklerini belirterek, "Hiçbir şey sürmeyin, bir anlamı yok. Temiz bez örtüp hastaneye ulaştırın." dedi.
Ankara Bilkent Şehir Hastanesi'nde de görev yapan Şenel, "1. Ulusal Yanık Kongresi", "1. Avrasya Yanık Kongresi" ve "1. Ulusal Yanık Hemşireliği Kongresi" için geldiği Antalya'da, AA muhabirine, Türkiye'nin yanık tedavisinde özellikle 20 yılda dünya standartlarına ulaştığını söyledi.
Avrupa ve ABD'deki yanık standartlarının aynısının Türkiye'de de uygulandığını vurgulayan Şenel, yanıkla ilgili akademik faaliyetlere de artık ev sahipliği yaptıklarını ifade etti.
Yanığın önemli travma olduğuna dikkati çeken Şenel, "Yılda yaklaşık 400 bin kişi yanık nedeniyle hastanelere başvuruyor. Bunların 200 binini çocuklar, 200 binini yetişkinler oluşturuyor. En sık ev kazalarına bağlı sıcak su yanıkları ikinci sıklıkta ise elektrik yanıklarını görüyoruz. Yanık vakalarının bir kısmında çok daha büyük yanıklar görüyoruz. Çaydanlık, banyo kazalarında sık yanıklar oluyor. Daha çok ergen yaştaki çocuklar, elektrikten ciddi ağır yanabiliyorlar." diye konuştu.
Şenel, Türkiye'nin yanık açısından çevre coğrafyaya da hizmet verdiğini, özellikle Suriye bölgesinden çok fazla yanık vakası geldiğini ve hepsini devletin ücretsiz tedavi ettiğini kaydetti.
"Yanığın üzerine bir şey sürmeye çalışmayın"
Dünyada tramvaya bağlı ölümlerin en önemli nedenlerinden birinin yanık olduğuna işaret eden Şenel, şöyle devam etti:
"Özellikle ilk müdahale doğru yapılamazsa ve düzgün merkezlerde doğru tedavi edilemezse bu hastaları kaybedebiliyoruz. Dünyada yanıktan ölüm sayısı hiç az değil. Yanık ölümle sonuçlanabilen travmadır ve çok ciddidir. Onun için ilk müdahalenin ve tedavinin doğru yapılması çok önemli. Yandıktan sonra üzerindeki elbiseyi çıkarmak, sıcak temas süresini azaltmak gerekiyor. Eğer küçük bir organı, eli veya kolu yanmışsa çeşme suyunun altında 15-20 dakika tutmak gerekiyor. Yanığın üzerine bir şey sürmeye çalışmayın. Yağ, diş macunu, zeytini ezip sürenler her türlü şeyi gördük. Hiçbir şey sürmeyin, bir anlamı yok. Temiz bez örtüp hastaneye ulaştırın."
Şenel, steril olmayan malzemenin yanığa sürülmesinin enfeksiyon riskini artırıp, kalıcı izlere neden olabildiği uyarısını yaptı.
Yanık vakalarında çocuğun yaşı küçüldükçe ölüm riskinin arttığını belirten Şenel, "Çocuklarda ölüm riskinin yanında iz kalma meselesi var. Bu, fiziksel, ruhsal ve psikolojik olarak çocukların bütün hayatını etkiliyor. Özellikle yüz, el bölgeleri yandığında orada iz kalması ileride hem çocuğu hem ailesini çok etkiliyor." dedi.
Şenel, Türkiye'de 20 yılda tüm yanıklarla ilgili ameliyatları yapan çok geniş ekip yetiştiğini, 74 ünite ve merkezde yanıkla ilgili bütün ameliyatların sonrasında fizyoterapi ihtiyaçlarının karşılandığını sözlerine ekledi.
