Shaquille O'neal Biyografisi
Shaquille O'neal Kimdir ?
6 Mart 1972 Newark doğumlu ABD'li profesyonel NBA oyuncusudur.
2.16 m boyundadır. 147 kg ağırlığı ile NBA tarihinin en ağır oyuncuları arasındadır.
19 yıllık NBA kariyeri vardır. Louisiana State Üniversitesi'nde kolej kariyerinden sonra 1992 NBA Seçmeleri'nde Orlando Magic tarafından 1.sırada seçilmiştir. Lige geldiği andan itibaren en iyi pivotlar arasında yer almıştır.
İlk sezonunda yılın çaylağı ödülünü kazanmıştır. Birinci yılında 13,9 ribaund ortalaması ile oynamıştır. Bu kariyerinin en iyi ortalamasıdır. İkinci yılında gelişimini sürdüren O'neal; 1994-95 sezonunda finale takımı ile NBA Finallerine yükselme başarısını göstermiştir. Ama bir önceki yılın şampiyonu Hakeem Olajuwon'lu Houston Rockets'a 4-0 ile süpürülerek şampiyonluğu elde edememiştir.
Orlando Magic takımında 4 yıl oynadıktan sonra 1996 yazında serbest oyuncu olarak Los Angeles Lakers'la anlaşmıştır. 8 yıl Lakers formasını giyen Shaq, 2000,2001 ve 2002 yılları arasında NBA'e damga vurarak arka arkaya 3 şampiyonluk yaşamıştır.
Lakers kariyeri boyunca takımın diğer süper yıldızı Kobe Bryant ile zaman zaman sorunlar yaşamıştır. 2004 yazında Miami Heat takımına takas olmuştur. İlk yılında o sene NBA şampiyonu olacak olan Detroit Pistons'a doğu finalinde elenmiş, ama ertesi sene 2006 NBA şampiyonu olarak dördüncü şampiyonluğunu kazanıyordu.
2007-08 sezonunda takas günü bitmeden Phoenix Suns takımına takas oldu. 1,5 yıl Suns forması giydikten sonra 2009-10 sezonu için Lebron James'li Cleveland Cavaliers'a takas oldu.
Cavaliers takımın kendisinin formasını giyeceği beşinci takımdı. 1999-00 sezonunda MVP, 15 kez All-star, 3 kez All-star Mvp, 3 kez finallerin en değerli oyunucusu, 2 kez sayı kralı, 14 kez All-NBA ve 3 kez de en iyi savunma beşlerine seçilmiştir.
1999-00 sezonunda aldığı normal sezonunun en değerli oyuncusu ödülü, All-star maçı MVP'si ve finallerin en değerli oyunucusunu alarak bu alanda bunu başaran üçüncü oyuncu olmuştıur. Bunu 1970 yılında Willis Reed, 1996-1998 yılları arasında iki kez Michael Jordan gerçekleştirmişti. Tüm zamanların en çok sayı atan oyuncular listesinde beşinci sıradadır. Sayı yüzdesi listesi'nde 6., ribaundlarda 14. ve bloklar listesinde yedinci sırada yer almaktadır.
O'neal, sporculuğunun yanında müzisyendir ve sinema kariyeri de vardır. 4 rap albümü olan O'neal çeşitli filmlerde ve televizyon gösterilerinde görev almıştır. Shaq 02.06.2011 tarihinde basketbolu bıraktığını kendisine özgü bir şekilde amatör bir video çekerek Twitter'da açıklamıştır.
İlk yılları
Ailesi, Arapçada "Küçük Savaşçı" anlamına gelen "Shaquille Rashaun" adını verdi.
Texas San Antonio'daki Robert G. Cole Lisesinde yıldızı parlamaya başladı. 2 yıl içersinde okul takımıyla 68 galibiyet 1 yenilgi alarak kendisini kanıtladı. 1989 yılında 791 ribaund alarak eyalet rekoru kırdı.
Kolej kariyeri
Annesi ve babası ayrıldıktan sonra, annesi tekrar evlendi. Üvey babası asker olduğu için Almanya'ya yerleşmek zorunda kaldı. Kendisini ilk keşfeden kişi, zaman zaman Avrupa'ya gelip birçok basketbol seminerine katılan Louisiana State Üniversitesinin basketbol antrenörü Dale Brown oldu.
Almanya macerasından sonra tekrar Amerikaya dönen Shaq,liseyi bitirdikten sonra LSU'da kolej kariyerine başladı."Dale Brown" yönetimindeki takımla O'neal; 2 kez All-Amerikan ve 2 kez de SEC yılın oyuncusu seçildi.
1991 yılında NCAA yılın basketbolcusu olarak Adolph Rupp kupasının sahibi oldu. 3 Aralık 1990 yılında Mississippi State ile oynanan maçta 17 blok yaparak bu alanda hala rekor kendisine aittir.
NBA hayali için LSU dan mezun olmadan NBA seçmelerine katıldı. 2000 yılında tekrar okula dönerek edebiyat fakültesinden mezun olmuştur.Daha sonra LSU kendisini yıldızlar topluluğu müzesine (Hall of Fame) dahil etmiştir.
NBA kariyeri
Orlando Magic (1992-1996)
Shaquille O'neal 1992 draftında Orlando Magic'in 1.sıradan seçtiği isim oldu.
81 maçta %56.2 yüzdeyle 23,4 sayı 13,9 ribaund ve 3,5 blok ortalamalarıyla daha ilk yılında yıldız oyuncu olma yolunda önemli adım atmış oldu. Zaten 1993 yılında "yılın çaylağı ödülünün sahibi olmuş oldu.1993 All-Star maçı kadrosuna seçilerek 1985 yılında Michael Jordan'ın çaylak yılında All-Star olmasından sonra ilk defa bir çaylak oyuncu All-star maçında oynadı.
Bu kadar kişisel başarılara rağmen Orlando Magic sezonu 41 galibiyet 41 yenilgi ile kapamış aynı durumda olan Indiana Pacers'ın bir önce ki sezona bakılarak 20 galibiyet fazlası olduğu için takım playofflara girememişti.
İkinci sezonunda O'neal 29,4 sayı ortalaması ile San Antonio Spurs'un süper yıldız pivotu David Robinson'dan sonra sayı krallğında ikinci sırada yer aldı. Sezonu %60 sayı yüzdesi ile oynadı.20 Kasım 1993 yılında New Jersey Nets ile oynanan maçta 24 sayı,28 ribaund ve 15 blok yaparak kariyerinin ilk Triple double'nı yaptı.28 ribaund ve 15 blok aynı zamanda kendisinin kariyer rekorudur.
Geçen sezon ki gibi 1994 yılındada All-star maçında yer aldı. "Yılın en iyi üçüncü beşine" seçilme başarısını gösterdi. Takıma Penny Hardaway'in gelmesiyle iyi ikili oluşturan Shaq, takımının 50 galibiyet almasını sağladı. Böylece Orlando Magic kulüp tarihinde ilk defa playofllara kalma başarısını gösterdi.İlk turda rakipleri Reggie Miller'lı Indiana Pacers'dı. Magic 3 maç sonunda Pacers'a süpürülmüştü. Shaq bu 3 maçta 20,7 sayı 13,3 ribaund ortalamalarıyla oynadı.
Kariyerinin üçüncü sezonunda O'neal, 29,3 sayı ortalaması ile kariyerinin ilk sayı kralı olma unvanına ulaştı.
David Robinson'ın ardından en değerli oyuncu ödülünü sıralaamasında ikinci sırada yer aldı. Aynı zamanda All-Star maçında üçüncü defa oynama başarısında bulundu.
Bu maçta takım arkadaşı Penny Hardaway de yer aldı. Bu ikili beraber oynadıkları dönemde ligin en değerli,en etkili ikilisi olmayı başardılar.Sezonu 57 galibiyet 25 yenilgi ile Doğu Konferansı'nı birinci sırada tamamlayan Magic bu alanda da kulüp tarihinin ilklerini yaşadı. İlk turda Boston Celtics'i 3-1 ile geçerken çeyrek finalde Chicago Bulls'u 4-2 ile eleyerek, Doğu finaline yükselme başarısını gösterdi. Rakip bir önceki playofflarda ilk turda süpürüldükleri Indiana Pacers'dı. Çok çekişmeli geçen seriyi zorda olsa 4-3 kazanarak NBA finaline çıkan Magic, bu alanda da kulüp tarihinde ilkleri yaşıyordu.
Karşılarında NBA'in en iyi savunma takımı ve aynı zamanda geçen sezonun NBA şampiyonu Houston Rockets vardı.Hakeem Olajuwon ve Clyde Drexler gibi iki önemli süper yıldızı barındıran "Rockets" genç Orlando Magic'e şans tanımadı 4-0 ile süpürerek ikinci NBA şampiyonluğuna ulaşıyordu.
O'neal, final serisinde yüzde 59.5 isabet oranıyla 28 sayı, 12,5 ribaund ve 6,3 asist ortalaması ile oynadı. 1995-96 sezonunda sakatlığı sebebiyle 28 maç kaçıran O'neal, 26.6 sayı ve 11 ribaund ortalamalarıyla sezonu tamamladı.
Yılın en iyi üçüncü beşine seçildi ve dördüncü kez All-Star maçında oynadı .Orlando açısında Shaquille O'neal'ın takımda olması hep ilklerin yaşanmasını sağladı. Sezonu 60 galibiyet alarak tamamlayan Magic bunu ilk defa gerçekleştirdi. İlk turda ve çeyrek finalde Detroit Pistons ve Atlanta Hawks'ı kolay geçen Orlando, Sezonu 72 galibiyet alarak bu alanda hala rekorun kendisine ait olan Michael Jordan'lı Chicago Bulls'la doğu finalinde karşılaştı. Bulls 4-0'la Magic'i süpürürek finale çıktı ve NBA şampiyonu oldu.
Los Angeles Lakers
Shaquille O'Neal, Lakers'ta basketbol oynarken.
1996 yazında serbest kalan O'neal, basketbol dışında rap müziği ve filmlerde rol aldı.
1995 yazında Olimpiyat kadrosuna seçilerek, 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda oynadı ve altın madalya aldı. Serbest oyuncu kaldıktan sonra Los Angeles Lakers ile 7 yıllığına 121 milyon dolar karşılığında anlaştı. Lakers 1996-97 sezonunu 56 galibiyet 26 yenilgi ile kapadı.Shaq Lakers ile ilk yılında 30 maç kaçırdı. 26,2 sayı, 12,5 ribaund ve 2,9 blok ortalamalarıyla oynadı. Lakers playofflara kalabildi ama yarı finalde Utah Jazz'a 4-1 ile elenmekten kurtulamadı.
O'neal ertesi sezon; %58,4 atış yüzdesiyle 28,3 sayı 11,4 ribaund ortalamalarını yakaladı. Lakers 61 galibiyet alarak Pasifik Grubu'nu birinci sırada tamamlamıştı. İlk turu ve yarı finalde Portland Trail Blazers ve Seattle SuperSonics'i rahatça geçen O'neal'lı Lakers geçen sene çeyrek finalde elendikleri Batı Konferansı birincisi Karl Malone'lı John Stockton'lı Utah Jazz ile batı finalinde karşı karşıya geldiler. Geçen sene ki tablo bu senede yaşandı. Bu sefer Jazz rakibini 4-0 ile süpürdü.
1998-99 sezonunda O'neal ve genç süper yıldız Kobe Bryant'dan beklentiler yüksekti. Ama takımda bazı değişikliklerin yaşanmasının vaktide gelmişti. Önce takımın eski oyuncularından yıldız oyun kurucu Nick Van Exel Denver Nuggets'a takas oldu. Takımın yıldızlarından şutör gard Eddie Jones ve yedek pivot Elden Campbell ligin süper yıldızlarından şutör gard Glen Rice karşılığında Charlotte Hornets takımına takas oldular.
Baş Antrenör Del Hariss kovuldu. Eski Lakers oyuncusu Kurt Rambis sezonun geri kalanını antrenör olarak tamamladı.1998-99 sezonu lokavt nedeniyle 50 maç üzerinden yapıldı. Lakers sezonu 31 galibiyet 19 mağlubiyet ile Pasifik grubunu ikinci sırada tamamladı. Playoff ilk turunda Houston Rockets'ı 3-1 le geçen La Lakers yarı finalde genç süper yıldız Tim Duncan'lı San Antonio Spurs'e 4-0 ile süpürülerek playofflardan elendi.
1999-00 sezonu öncesi takım Phil Jackson'la anlaştı. Böyle büyük bir antrenörün gelmesiye takım gerçek gücüne kavuştu. Jackson Chicago Bulls'da uyguladığı "üçgen hücum" u (triangle offense) Lakers'da da uyguladı. Böylece Phil Jackson önderliğinde bu iki süper yıldız (2000,2001,2002) yıllarında 3 kez arka arkaya şampiyonluk yaşadılar. O'neal, bu 3 şampiyonlukta 3 kez NBA finallerinin en değerli oyuncusu seçildi. 2000 yılında normal sezonun en değerli oyuncusu ve sayı kralı da olmuştu.
Kendisiyle ilgili ilginç detaylardan biriside, 2001 yazında Louisiana State Üniversitesinin basketbol kampında o zamanlar 15 yaşında lise öğrencisi olan Boston Celtics oyuncusu Glen Davis'le gösteri için güreşmişti.2002 yılının ocak ayında Chicago Bulls pivotu Brad Miller'ın top alırken kendisine yaptığı sert faul sonrası yumruk atmış ve büyük bir arbede yaşanmıştı. Bu olay sonrası Shaq 3 maç ceza ve 15.000 bin dolar para cezası almıştı.
Lakers'ın NBA şampiyonluğunda Beyaz Saray ziyareti
2002-2003 sezonu Lakers normal sezonu 50 galibiyet alarak bitirmiş playoff ilk turunda Minnesota Timberwolves'u 4-2 ile elemiş ama yarı finalde San Antonio Spurs'e 4-2 ile elenerek 3 yıllık hanedanlık son buluyordu.
2003-2004 sezonu öncesi güçlü bir kadro kurmak isteyen Lakers, Utah Jazz'ın efsane uzun forveti Karl Malone'u ve yıldız oyun kurucu Gary Payton'ı kadroya katarak çok güçlü bir takım haline gelmişlerdi. Her ne kadar NBA finallerine kadar gelebildiyseler de en iyi savunma yapan takım olan Detroit Pistons'a 4-1 elendiler ve şampiyon olamadılar. Artık Shaq-Kobe arasındaki ilişkinin çok kötü olduğu bilinen bir gerçekti.
Shaq kendisinin takas edilmesini istiyordu. Lakers genel menajeri Mitch Kupchack Dallas Mavericks süper yıldızı Dirk Nowitzki ile takas planları yapmasına rağmen Dallas'ın sahibi Mark Cuban bu takas isteğini geri çevirdi. Böylece bir süre takas dedikodusu kapandı. Miami Heat O'neal ile ilgilendiklerini söyledi ve bu takas belli bir süre sonra gerçekleşti.
Miami Heat (2004-2008)
14 Temmuz 2004 günü Miami Heat resmi olarak Caron Butler, Lamar Odom, Brian Grant ve 1.tur draft hakkı karşılığında O'neal'ı aldı. Shaq 8 yıldır giydiği 34 numaralı formasını değiştirerek Orlando Magic'de giydiği 32 numaralı formayı giymeye başladı.
O'neal taraftarlara şampiyon olma sözünü verdi. Artık yeni takımında genç yıldız Dwyane Wade ile oynayacaktı. Heat forması altında ilk sezonunda 22,9 sayı 10,4 ribaund ortalaması ile oynadı. 12.kez All-Star takımına seçildi.
Heat sezonu 59-23 le doğu konferansını birinci sırada tamamlamıştı. Doğu finaline gelene kadar ilk tur ve yarı finalde New Jersey Nets ve Washington Wizards'ı 4-0 süpürdü.Savunma şampiyonu ve bir önce ki yılın NBA şampiyonu Detroit Pistons'a çetin geçen seriyi 4-3'le kaybederek sezonu kapadı. O'neal, 1994-95 sezonunundaki gibi yılın en değerli oyuncusu ödülünü Steve Nash'in ardından ikinci sırada kalıyordu.
Shaquille O'Neal, Miami Heat formasıyla.
2005 yılının Ağustos ayında Shaq, Miami ile 5 yıllık 100 milyon dolar karşılığında bir sözleşme imzaladı. Böylece her yıl 20 milyon dolar Heat O'neal'a ödeme yapacaktı.
2005-2006 sezonunun ikinci maçında ayak bileğinden sakatlanınca 18 maç kaçırdı. Tekrar Heat antrenörlüğüne geri dönen Pat Riley O'neal'ın bu durumunu bilerek temkinli davrandı. Normal sezon da 59 maça çıktı ve 30,6 dakika sahada kaldı. Böylece playofflara iyileşmiş ve dinlenmiş olarak girdi.
O'neal açısından bakıldığında kariyerinin en düşük ortalamalarıyla oynadı. 20.0 sayı ve ilk defa 10 barajının altında kalarak 9,2 ribaund ortalaması yakaladı.
2006 Nisan ayında Toronto Raptors ile oynanan maçta 15 sayı, 11 ribaund ve 10 asist yaparak kariyerinin ikinci triple double'nı gerçekleştirdi. 10 asist aynı zamanda onun bu zamana kadar yaptığı tek çift haneli asist sayısıdır.
Sezonu %60 şut isabeti yüzdesi ile birinci sırada tamamladı. Miami Heat ile 2006 NBA şampiyonluğuna ulaştı.Finallerin en değerli oyuncusu kendisi değil genç yetenek Dwyane Wade olmuştu. Konferans finalinde Detroit Pistons'la tekrar karşılaşan Heat bu sefer 4-2 ile kazanmasını bildi.
Finalde Dallas Mavericks'e rakip olan Heat 2-0 geriden gelip seriyi 4-2 ile kazandı ve kulüp tarihindeki ilk şampiyonluğa ulaştı. Shaq normal sezonda yakaladığı bu düşük istatistiklere rağmen Miami'nin playoff ilk turunda karşılaştığı Chicago Bulls ve konferans finalinin altıncı maçında Detroit Pistons'a karşı domine edici iki maç oynadı. Bulls serisinin altıncı maçında 30 sayı 20 ribaundla oynarken Pistons serisinin altıncı maçında ise 28 sayı 16 ribaund ve 5 blokla oynayarak eski günlerden kalma Shaq performansını gösterdi.
2006-07 sezonunda sağ dizindeki sakatlığı sebebiyle 30 maç kaçırdı. Dwyane Wade'in sol omuzunun çıkması sebebiyle zor zamanlar yaşayan Heat zorda olsa playoff'a kalabildi. Ama ilk turda Chicago Bulls karşısında adete denize dökülen Heat 4-0 ile süpürülerek veda etti. O'neal, 2007-08 sezonunda kariyerinin en düşük ortalamalarıyla oynadı. Genellikle çok kötü performans sergileyen Shaq 14 yıl arka arkaya oynadığı All-Star maçına 2008 yılında seçilmedi.
Phoenix Suns (2008-2009)
O'Neal, Phoenix Suns formasıyla.
Phoenix Suns, O'neal'ı Shawn Marion ve oyun kurucu Marcus Banks karşılığında takas etti. 20 şubat 2008 günü Shaq eski takımı Lakers karşısında 15 sayı, 9 ribaund oynadı ama Lakers 130-124 kazandı. Takas sonrası Suns formasıyla 28 maça çıktı ve 12,9 sayı, 10,6 ribaund ile oynadı.
Suns 55 galibiyet 27 yenilgi le pasifik gurubunu Lakers'ın ardından ikinci sırada bitiriyordu. Ikinci turda San Antonio Spurs ile karşılaşan Suns 4-1 ile elenmişti. Shaq bu 5 maçta 15,2 sayı ve 9,2 ribaund ortalamsı ile oynadı.
2008-09 sezonu Shaq için olumlu yönde gelişmeler oldu. Sezonun yarısında 41 maçta 18 sayı 9 ribaund 1,6 blokla oynadı. Bir sene aradan sonra tekrar All-Star maçı için seçilen O'neal Lakers'dan eski takım arkadaşı Kobe Bryant ile All-Star maçının en değerli oyuncusu ödülünü paylaştı. 27 şubat 2009 yılında Toronto Raptors karşısında 45 sayı ve 11 ribaundla oynayarak kariyerinin 49. kez 40 sayı ve üstünü elde etti. Suns da 133-113 ile Raptors'u 20 sayı farkla yenmişti. Phoenix Suns sezonu 46-36 ile kapamış ve playofflara girememişti. Bu O'neal için 1992-93 çaylak sezonundan beri ilk defa gerçekleşen bir durumdu.
Cleveland Cavaliers (2009-2010)
25 haziran 2009 günü Cleveland Cavaliers kendisini Sasha Pavlovic, Ben Wallace, 500,000 dolar ve 2010 ikinci tur draft hakkı karşılığında aldı.
Takas olduktan sonra düzenlediği basın toplantısında "Artık tek bir görevim var: Kralı korumak" diyen O'neal, Lebron James'e yardımcı olmak istediğini söyledi. 25 şubat 2010 günü Boston maçında elinden sakatlanarak uzun bir süre forma giyemedi.
1 mart günü ameliyat olduktan sonra ancak 17 nisan günü playofflara yetişebildi. 2009-10 sezonu istatistiksel olarak kariyerinin başından bu sezona kadar olan dönemin en kötü sezonuydu. 53 maçta yer alabildi ve 12,0 sayı, 6,7 ribaund ve 1,2 blok ortalaması ile oynayabildi. Cavaliers'da ilk beş başlamayı başaran Shaq playofflarda 11 maçta 11,5 sayı 5,5 ribaund ile oynadı. Cavaliers yarı finalde Celtics'e 4-2 ile elenerek sezonu kapadı.
Boston Celtics (2010-2011)
4 Ağustos 2010'da Boston Celtics'e transfer olmuştur. Sakatlıklarından dolayı 2010-11 sezonunda 45 maç kaçıran Shaq çıktığı 37 maçın 36'sında ilk 5 başlamış ve ortalama 20.3 dk. süre almıştır. İstatistiksel olarak bu sezonu 9.2 sayı 4.8 ribaunt 0.7 asist 1.1 blok ile kariyerinin en düşük rakamlarıyla tamamlamıştır. Ve kendine özgü bir şekilde twitter'dan yayınladığı bir videoyla 2 Haziran 2011'de emekli olmuştur.
Saha Dışında O'neal
Eğitim
O'neal LSU'u bitirmeden NBA katılmasından sonra annesine verdiği sözü tutarak üniversiteyi bitirmiştir. Antrenörü Jackson ev sahibi oldukları maçlarda izin vererek okuluna devam edip bitirmesine bir bakıma yardımcı olmuş, 2005 yılında da Phoenix Üniversitesinden MBA diploması almıştır.
1993 yılında müzik kariyeri başlayan O'neal rap tarzı müzikle uğraşmaktadır.
5 stüdyo albümü ve 1 derleme albümü vardır. 1993 yılında çıkardığı Shaq Diesel ilk albümüdür.
1995 yılında Michael Jackson'ın çıkardığı HIStory albümünde "2 Bad" şarksının bir kısmını seslendirmiştir.