Geleneksel Tiyatroyu Ciddi Şekilde Değiştiren 5 Teknoloji
Son dönemde sinema sektöründe teknolojinin sağladığı imkanlar ile harika filmler üretilebiliyor. Tiyatroda da teknolojinin kullanımı, son dönemde büyük bir artış gösterdi. Özellikle oyunların tanıtımında yararlanılan teknolojilerden en popüleri ise sanal gerçeklik.
Teknolojinin dahil olmadığı neredeyse hiçbir alan kalmadı. Tiyatronun içine sessiz sedasız giren teknolojiyle son dönemde ilginç projeler oluşturulabiliyor. Örneğin "Hamlet 360" isimli projeyle Shakespeare'in ölümünden 400 yıl sonra yazdığı oyunu dijital dünyaya aktaran ekip, projeyi 'sanal gerçekliğin tüm imkanlarından yararlanılarak hazırlanmış özel bir çalışma' olarak tanımlıyor.
Yeni teknolojilerin sahnelere taşınmasıyla geleneksel tiyatroda büyük bir değişim yaşanıyor. Tiyatroda sıkça başvurulan sanal gerçeklik teknolojisi, sahne ve perde arasındaki sınırları kaldırarak izleyiciyi olayın içine dahil ediyor. Bu yazımızda son yıllarda teknolojiyi sahneye taşıyan bazı çalışmalarda kullanılan yöntemleri sizlerle paylaşacağız.
1. Cep telefonu ve sanal gerçeklik
Çalışmalarında teknolojiyi kullanmayı seven The Builders Association, 2015 yılında "Elements of Oz" isimli oyunda sanal gerçeklik desteğini seyirciyle buluşturdu. Seyircilerin cep telefonlarını kullanmalarının istendiği oyunda, telefonunu Dorothy'nin evine çeviren seyirciler, bir kasırga görüntüsünü telefonlarında gördüler. Tiyatronun sınırlarını kaldıran bu uygulama, James Graham'ın "Privacy" isimli oyununda da kullanılmıştı.
2. Dijital sihirbazlık
Shakespeare'in yazdığı son oyun olan "The Tempest" oyununda, 2017 yılında Intel ve görüntü yakalama şirketi Royal Shakespeare'in ortak çalışarak ortaya çıkardığı şekil değiştiren Ariel karakteri, teknolojinin bizlere sunduğu adeta dijital bir sihirdi.
Ariel'i canlandıran Mark Quartley'in bilgisayar ortamında oluşturulan görüntüsü, oyun esnasında üzerine yansıtıldı. Görüntünün diğer aktörlerin üzerinden geçmesi ve yalnızca Quartley'den yansıması sağlanmıştı.
3. Arttırılmış gerçeklik aynaları ve görünenin ötesi
"Hamlet 360" isimli çalışmada da pay sahibi Sensorium şirketi, Geoff Sobelle'in "The Object Lesson" isimli tek kişilik gösterisinde, nesnelerin olduğundan daha yakında görünmesini sağlayan arttırılmış gerçeklik aynaları geliştirilmesine yardımcı oldu.
New York Tiyatro Atölyesi'nde ve Tribeca Film Festivali'nde seyirciyle buluşan oyun ile izleyicilere Sobelle'nin dağınık setinde gezinme ve arttırılmış gerçeklik teknolojisi kullanılarak kutuların ve çekmecelerin içinde ne olduğunu görebilme fırsatı tanındı.
4. 360 derecelik müzikal videoları
"The Lion King", "Hamilton" ve "School of Rock" isimli müzikallerinde izleyicilerin direkt olarak sahnedeymiş gibi bir deneyim yaşayabilmesi için 360 derecelik videolar hazırlandı. Yukarıda gördüğünüz "The Lion King" müzikalinin 360 derecelik videosu oldukça ilgi çekici. Bu videolar ile kendinizi oyunun içinde bulabilirsiniz.
5. Seslerin seyirciye direkt olarak aktarılması
2016 yılında seyirciyle buluşan "The Encounter" oyununda oyun başlamadan önce seyircilere kulaklıklar dağıtılmıştı. Böylece sahneden gelen ve daha önce oluşturulan sesler kullanıcılara direkt olarak aktarılmıştı.
Tiyatroda kullanılan bu teknolojik yenilikler, seyircilerin bugüne kadar alışmadığı tarzda deneyimler sunuyor. Bu çalışmaların yaygınlaşmasıyla geleneksel tiyatro büyük bir devrime sahne olabilir. Belki de senaryosu ve oyunculuğuyla değil, teknolojik yenilikleriyle öne çıkan tiyatrolar izleyebiliriz. Tiyatroda yaşanan bu değişimi zaman içinde hep birlikte göreceğiz.
