Siber Güvenlik Kanunu Kabul Edildi, Basın Özgürlüğüne Yeni Sınırlamalar Getirildi

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen 21 maddelik Siber Güvenlik Kanunu, "basın ve fikir özgürlüğüne" yeni sınırlamalar getirdiği gerekçesiyle eleştiri konusu oldu.

Genel Kurul'da kısmi değişikliklere gidilse de, gazetecilik meslek örgütleri ve muhalefet, yasadaki belirsiz ifadelerin, özellikle basın ve düşünce özgürlüğüne dönük yeni bir tehdit oluşturduğunu savunuyor.

CHP, yasanın birçok hükmünün anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusu yapacak.

Kabul edilen yasa "Türkiye'nin siber güvenliğini güçlendirmek, olası iç ve dış tehditleri belirleyip siber uzay gücüne yönelik iç ve dış tehditlerin tespiti, her türlü kurum ve kuruluşun siber saldırılara karşı korunması" gerekçesiyle hazırlandı.

Milli Güvenlik Kurulu benzeri bir "Siber Güvenlik Kurulu" oluşturulmasını öngörüyor.

Ayrıca 8 Ocak'ta Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulan Siber Güvenlik Başkanlığı'nın görev ve yetkilerini belirliyor.

Başkanlığın, siber tehditlerle mücadele etme, siber tehdit istihbaratı elde etme, oluşturma ve paylaşmayla zararlı yazılım inceleme faaliyetlerini yürütmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlık edeceği kurulda çeşitli bakanlar, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı, Savunma Sanayii Başkanı ve Siber Güvenlik Başkanı'nın yer alması planlanıyor.

Tasarıya göre başkanlığın görevleri arasında şunlar var:

Tartışılan maddelerde hangi değişiklikler yapıldı?

AKP tarafından hazırlanan yasanın gerekçesine göre, kamu kurumları ile kritik altyapı kuruluşlarının "siber mukavemet ve siber olgunluk seviyesinin artırılması" hedefleniyor.

İktidar, bu yolla "siber güvenlik altyapısının yeni bir lige taşınacağını" savunuyor.

Gazeteciler ve hak savunucuları ise tasarıdaki bazı ifadelerin muğlak ve ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı olduğunu savunuyor.

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) teklifin "yasal güvenceden yoksun, keyfi uygulamalara yol açabilecek ve denetlenemeyen bir sistem" yaratacağı uyarısında bulundu.

AKP Genel Başkan Yardımcısı Ömer İleri, "muğlak ifadeler" kullanıldığına yönelik eleştirilere katılmadığını söyledi, kanun teklifinde detaylı bir döküm olduğunu ifade etti.

Muhalefetin eleştirileri üzerine Genel Kurul'daki görüşmelerde bazı değişikliklere gidildi.

Siber Güvenlik Kurulu'nun başkanına arama, kopya çıkarma ve el koyma yetkisini düzenleyen 8. madde tartışma konusuydu. Muhalefet bu madde ile Başkanlığa "yargı yetkisi" verildiğini savunuyordu.

Genel Kurul'da verilen önergenin kabulüyle bu yetkiler yasa metninden çıkarıldı.

Başkanlığın bu yetkiyi, hakim kararı veya "gecikmesinde sakınca bulunan hallerde" cumhuriyet savcısının emri ile kullanabileceği hükmü korundu.

Diğer tartışmalı maddelerden birisi ise "veri sızıntısı"na ilişkin ceza hükümlerini düzenleyen 16. maddenin 5. fıkrası.

Önerge ile "veri sızıntısı" ifadesi, "siber veri sızıntısı" olarak değiştirildi.

Muhalefet bu maddede yer alan suç düzenlemesini, birçok gazetecinin gözaltına alınması ve tutuklanmasına yol açan "Dezenformasyon Yasası"ndaki "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçu ile benzerlik taşıdığını savunuyor.

'Temel hakları ağır şekilde ihlal etme riski taşıyor'

Konuyu BBC Türkçe'ye değerlendiren TGS Ankara Şubesi Başkanı Sinan Tartanoğlu, ifadedeki değişime karşılık ilgili maddenin veri sızıntılarına dair haberleri kapsayabileceğini ve bunun ifade özgürlüğü açısından risk teşkil ettiği yorumunu yaptı.

Tartanoğlu, "Maddedeki değişiklik yeterli değil, özü değişmiyor" dedi ve ekledi:

"Doğrudan doğruya 'içerik' dendiği için basın ve ifade özgürlüğü açısından ayakları daha sağlam yere basan bir tehlike haline gelmiş oluyor."

İFÖD de açıklamasında "Özellikle yetki alanı tanımlanmamış denetim mercilerinin talimatlarına uymayan bireylerin cezalandırılmasını öngören maddeler, keyfi uygulamalara kapı aralamaktadır" dedi.

Dernek ayrıca "yasa kapsamında belirlenen cezaların ölçüsüzlüğü, hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil etmekte ve bireylerin temel haklarını ağır şekilde ihlal etme riski taşımaktadır" ifadelerini kullandı.

Yasa ile getirilen diğer önemli düzenlemeler şöyle:

Siber Güvenlik İhlallerinde Yeni Cezalar