Yaz Gündönümü ve Yılın En Uzun Günü
Yaz gündönümü, yılın en uzun günü olarak kutlanır. Dünya'nın eğikliği nedeniyle güneş ışığı miktarı değişir ve mevsimler oluşur. Kuzey yarımkürede yaz gündönümü 20 Haziran'da gerçekleşir.
Yaz gündönümü bazıları için yazın başlangıcı ve daha sıcak günlerin gelişini işaret ediyor. Bazıları içinse önemli bir kutlama zamanı.
Kuzey yarımkürede Haziran ayına denk gelen yaz gündönümü yılın en uzun günü anlamına geliyor. Yani yıl içinde en aydınlık geçen gün.
Dünyamız dikey bir eksen etrafında dönmez - eğiktir.
Bu, yıl boyunca Dünya'nın farklı bölgelerine ulaşan güneş ışığı miktarının değiştiği anlamına gelir.
Eğer bu eğiklik olmasaydı, hava durumu olmasına rağmen mevsimler olmazdı çünkü yıl boyunca eşit miktarda gün ışığı alırdık.
Yılın yarısı boyunca, Dünya'nın kuzey yarımküresi güneşe doğru eğik durumda.
Yaz gündönümü de kuzey yarımkürenin güneşe en fazla eğik durumda olduğu gün. Bu da, güneşin Yengeç Dönencesi'nde tam tepede olacağı anlamına geliyor.
Bu yıl, kuzey yarımkürede yaz gündönümü 20 Haziran Perşembe gününe denk geliyor.
Yaz gündönümü her yıl 20-22 Haziran arasında gerçekleşiyor. Artık yıllarda ise (örneğin 2024) her zaman 20 Haziran'a denk geliyor. Bunun nedeni, takvim yılının Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesini tamamlaması için geçen süre ile tam olarak eşleşmemesi.
Dünya'nın eğikliği nedeniyle, yüksek enlemlerde gündüz süresi daha uzun. Bu dönemde, Kuzey Kutbu'na yakın bölgelerde "gece yarısı güneşi" yaşanır.
Kutup Dairesi boyunca, Kuzey Kutbu'ndan 23,5 derece enlemlerine kadar olan bölgelerde güneş hiç batmaz. Bu süre zarfında güney yarımküre de kış gündönümünü, yani en kısa günü yaşıyor.
Güney yarımkürede en uzun gündüz ise 21 Aralık'ta yaşanır.
Türkiye'de Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün aktardığı verilere göre gündönümünde bazı illerdeki gün doğumu ve gün batımı saatleri şöyle:
