Malgaç Baskını'nın 95. Yıl Dönümü
Aydın'ın Sultanhisar ilçesinde Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan karargâhı cephaneliğinin yok edilmesi ve Malgaç Köprüsü'ne ulaşımın engellenmesiyle tarihe Malgaç Baskını olarak geçen direnişin 95'inci yıl dönümü dolayısıyla tören düzenlendi.
Aydın'ın Sultanhisar ilçesinde Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan karargahı cephaneliğinin yok edilmesi ve Malgaç Köprüsü'ne ulaşımın engellenmesiyle tarihe Malgaç Baskını olarak geçen direnişin 95'inci yıl dönümü dolayısıyla tören düzenlendi.
Yunan işgaline karşı direnişin ilk simgesi olan Malgaç Baskını, Sultanhisar'da baskının gerçekleştirildiği Nazilli- Aydın karayolu kenarı Malgaç Baskını Anıtı önünde kutlanırken, törene Aydın Vali Yardımcısı Halil Canavar, Sultanhisar Kaymakamı Cevdet Ertürkmen, Sultanhisar Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya, Sultanhisar ile Garnizon Komutanı J.Kd.Bçvş. Nihat Çelebi, İlçe Emniyet Amiri Özgür Çetin Çınar, Türkiye Muharip Gaziler Derneği Nazilli Şube Başkanı Hasan Karataş ve gaziler, sivil toplum örgütü temsilcileri, daire ve kurum amirleri ile çok sayıda davetli katıldı. 95'inci kez kutlanan Malgaç Baskını direnişi konuşmaların ardından yapılan ödül töreni ve pilav ikramıyla son buldu.
Kaymakam Cevdet Ertürkmen ve Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya'nın anma komitesi adına anıta çelenk koymasıyla başlayan programda ilk konuşmayı ' Yörük Ali Efe, Milli Mücadelenin Gizli Kahramanı' isimli kitabın yazarı Dr. Albay Fatih Özkurt yaptı. Fatih Özkurt, Yörük Ali Efe'nin Milli Mücadele öncesindeki hayatı, Yunanlılara karşı verdiği mücadele ve Kurtuluş Savaşı'ndaki katkıları ile Malgaç baskınından bahsetti. Özkurt, "Yunanlılara İzmir'e çıktıklarında ilk kurşunu atan nasıl Gazeteci Hasan Tahsin olduysa, ilk tokadı atanda Yörük Ali Efe ve müfrezesi olmuştur. Onlar Milli Mücadele'nin gizli kahramanlarıdır. İşgalin ilk günlerinden itibaren vatansever subaylarla el ele verip kurtuluş için tek yumruk olmuşlardır. Yanlarında bulunan subaylarla kurmuş oldukları sevgi ve saygıya dayalı iletişim, başarıya ulaşmalarında büyük rol oynamıştır" dedi.
Yörük Ali Efe'nin mücadeleye başlaması ve Malgaç baskını gecesini özetleyerek anlatan Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya da; "Türk ulusu senelerce süren Balkan ve 1.Dünya Savaşlarında yorgun ve bitkin çıkmış, Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalamıştı. Mütarekenin 7.maddesine göre; Anadolu yer yer işgal ediliyordu. 15 Mayıs 1919 Perşembe günü İzmir, 27 Mayıs 1919'da Aydın işgal edildi. Bu kargaşa ortamında halkın içinde bir takım kıpırdanmalar vardı. Yörük Ali Efe, Yüzbaşı Ahmet Bey ve birkaç memurdan oluşan arkadaşlarıyla bir şeyler yapabilmek düşüncesiyle Çine'de canla başla çalışıyorlardı. Yörük Ali Efe Müfrezesi başlangıçta Çine Yağcılar Köyünde 17 kişi ile mücadele kararı aldı. 1 Haziran 1919 günü Yenipazar'ın Donduran Köyüne geldi. Uğradıkları yerlerde topladıkları gönüllülerle müfrezenin mevcudu 60 kişiye ulaştı. 15 Haziran'ı 16 Haziran'a bağlayan gece Donduran'dan yola çıktılar" dedi.
"SAHUR TOPU İLE PATLAMAYI ŞAŞIRTTILAR"
Gece saat 02.00'de Menderes nehrinden sallarla karşıya geçtiklerini hatırlatan Yıldırımkaya; "1 saat sonra Sultanhisar- Atça arasındaki demiryolu hattına vardılar. Teğmen Zekai Bey, Malgaç Demiryolu köprüsünün ayaklarına dinamitleri yerleştirirken birkaç zeybekte telgraf tellerini kesmişti. Büyük bir gürültü ile patlayan dinamitler demiryolu köprüsünü tahrip etti. Bu patlamadan birkaç dakika sonra Atça'da sahur topu atılmıştı. Bu sahur topu, şaşırtmaca görevini de yerine getirmişti, Yunan askerleri köprünün uçurulması için patlatılan dinamit lokumlarını sahur topu sanmışlardı. Malgaç köprüsünün hemen doğusunda köprüyü korumak için çavdar tarlası bulunan 20 kişilik yunan müfrezesi vardı. Yunan askeri, demiryolu tarafı açık olmak üzere cephede Yörük Ali ve kızanları ile Teğmen Zekai ve Yüzbaşı Ahmet Bey sağ kanatta Kıllıoğlu ve arkadaşları, sol kanatta Asaf Necmi ve Memduh Beyler olmak üzere 3 taraftan sarıldı. İlk ateş, Kıllıoğlu Hüseyin Efe tarafından açıldı. Yunan askerinin hepsi orada yok edildi. Sultanhisar'dan koşup gelen Yunan askerleri, karşılarında efeleri görünce ya silahlarını bırakıp kaçmışlar, ya da canlarını vermişlerdi. Yörük Ali müfrezesinden sadece Çineli Tahtacı Memiş adlı üye yaralanmıştı. Bu baskın sonunda Yunanlılardan makineli tüfek, silahlar, cephaneler, sırmalı kordonlu bir elbise ve diğer eşyalar ele geçirildi. Müfreze, baskını yaptıktan sonra süratle daha kuzeye, Uzunlar Köyüne çekildi. Malgaç Baskını ile işgal ordusuna Aydın Ovasında unutamayacağı bir ders verilmişti. Kazanılan başarı, zeybeklerin cesaretini artırmıştı. Bu baskın yerel direnişin örgütlenmesinde ve giderek ulusal direnişe dönüşmesinde öncü rol oynamıştır" ifadelerini kullandı.
'MİLLİ ŞUURLA DÜŞMANA YAPILAN İLK BASKIN'
Malgaç baskınının Yörük Ali Efe ve arkadaşlarının 16 Haziran 1919 tarihinde Sultanhisar- Atça arasındaki Malgaç deresinin üstünden geçen, Malgaç demiryolu köprüsü yanındaki Yunan karakoluna yaptıkları baskın olduğunu hatırlatan Kaymakam Cevdet Ertürkmen; "Baskın sonunda karakol tümüyle imha edilmiş, cephane ve erzaklar ele geçirilmiştir. Bu baskın Batı ve Güney Anadolu'da düzenli, bilinçli ve milli şuurla düşmana yapılan ilk baskın olarak kabul edilmektedir. Yörük Ali Efe ve kızanları 95 yıl önce batı cephesinde kurtuluş hareketini alevlendirip Türk Milletini direnişe karşı ümitlendirmiştir. Malgaç Baskını ile ülkesini seven, vatanı için milleti için yürekleri çarpan insanlar, bize bağımsızlığımızı ve özgürlüğü adeta hediye etmişlerdir. Türk Milleti, yürekleri vatan için yananların; Maraş'ta, Antep'te, Urfa'da, Erzurum'da işgale karşı durmayı borç bilenlerin sayesinde bu gün bu vatan topraklarının üzerinde yaşamaktayız. Ülkenin geleceği için Yörük Ali Efe ve kızanları bu yürekli mücadele de biz de varız demişlerdir. 95 yıl önce yapılmış bir baskını anlatarak yapmak istediğimiz; dört cephede işgal kuvvetleriyle ölümüne çarpışan, işbirlikçi ve vatan hainleriyle uğraşan, vatan uğruna gözünü kırpmadan kendini ateşe atan, efesi, askeri, kızanı, köylüsü, tüccarı, din adamı, aydını, kadını, çocuk çoluğuyla top yekun bir mücadelenin asil soylu duruşunu hatırlatmaktır. Bu mücadelede şehit düşmüş tüm atalarımızı, kardeşlerimizi rahmetle, gazilerimizi saygı ile anıyoruz, ruhları şad olsun" şeklinde konuştu.
"MİLLETİN İÇİNDEKİ CESARET TOHUMUNU YEŞERTTİLER"
Milletimin büyük bir karamsarlık yaşadığı günlerde Yörük Ali Efe ve kızanlarının ortaya çıkarak büyük umutlar yeşerttiğini söyleyen Vali Yardımcısı Halil Canavar ise; "Anadolu'nun üzerinde kara bulutların dolaştığı yurdun muhtelif yerlerinden başlayıp adım adım işgale başlandığı ümitsizliğin adeta genel bir kanı olduğu bu kara günlerde Yörük Ali Efe ve kızanları Malgaç baskınında gösterdikleri üstün cesaret ve başarı ile Anadolu insanının örgütlenmesinde ilerleyen Yunan'ın yavaşlatılmasında, tekrar Anadolu'da kurtuluş adına büyük bir umudun yeşermesinde, insanların kendine gelip cesaretlenmesinde çok tarihi bir rol üstlenmişlerdir. Kendilerine bu yapmış oldukları kahramanlıklardan dolayı ne kadar teşekkür etsek, onların manevi huzurunda ne kadar saygıyla eğilsek, onların ne kadara gelecek nesilleri adeta bir efsane gibi anlatsak azdır. Çünkü onlar bu şanlı direnişi göstermeseydi ben burada sizlere bu şekilde hitap edemeyecek, sizlerde bizleri bu şekilde dinleyemeyecek olacaktınız. Ben bu duygu ve düşüncelerle başta Yörük Ali Efe olmak üzere bu şanlı direnişte üstün başarı gösteren şehitlerimizin ve gazilerimizin manevi huzurunda saygıyla eğiliyorum" dedi.
Konuşmaların ardından Kore Gazisi Mustafa Özbayram kendi yazdığı şiir ile davetlilerin duygulanmasına neden olurken, törende Malgaç Baskını'nın 95. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen İlkokullar arası resim yarışmasında birinci olan Atça Atatürk İlkokulu'ndan Baran Çimen, ikinci Atça Atatürk İlkokulu'ndan Bengü Ersoy ve üçüncü Beşeylül İlkokulu'ndan Naime Bozkuş'a, Ortaokullar arası resim yarışmasında birinci olan Salavatlı Ortaokulu'ndan Gülcan Adıgüzel, ikinci Atça Hadıloğlu İbrahim Uzunırmak Ortaokulu'ndan Ege Akkaya ve üçüncü Atça Hadıloğlu İbrahim Uzunırmak Ortaokulu'ndan Çetin Vurmaz ile kompozisyon yarışmasında birinci olan Atça Anadolu Lisesi'nden Selcan Çetin'e, ikinci olan Atça Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi'nden Dilan Soydan'a ve üçüncü olan Atça Anadolu Lisesi'nden Dilan Taş'a protokol üyeleri tarafından ödülleri verildi. Ayrıca kutlama ve anma törenine katılan tüm konuklara da tavuklu pilav ve ayran ikramında bulunuldu. Kutlamalara turistik gezi yapan Çinli kafilenin katılarak töreni takip etmesi dikkat çekti. Çilek almak için tören alanı yakınındaki bir işletmeden alışveriş yapan Çinli kafile törenle ilgili bilgi aldıktan sonra etkinliğe katılarak, töreni kayıt altına aldığı gözlenirken, kafileye tavuklu pilav ve ayran ikram edildi. - AYDIN
