Blockchain ve fintech ilişkisi ‘Para-Çokomel’ ilişkisi gibi olacak

Blockchain artık yaşamın her alanında. Güvenilir bir veri ağına sahip olması bu teknolojiyi eşsiz kılan yegâne unsur. Girişimciler ve teknoloji geliştirici firmalar blockchain teknolojisinde adeta yarış halindeler. Bu yazıda fintech sektörü ile blockchain teknolojisini sizlerle paylaşacağım.

Ayrıca blockchain teknolojisinin finansal teknoloji (fintech) sektöründeki rolünü, dönüştürücü etkilerini ve gelecekteki potansiyel gelişmelerini mercek altına alacağız. Blockchain teknolojisinin temel prensipleri, fintech uygulamaları üzerindeki etkileri ve bu iki alanın birleşiminin finansal hizmetler sektöründe nasıl bir devrim yarattığı detaylandırıp, mevcut zorluklar ve gelecekteki araştırma alanlarına da değineceğim;

Finansal teknoloji (fintech), geleneksel finansal hizmetlerin dijital teknolojilerle dönüştürülmesi sürecini ifade eder. Fintech sektörü, mobil ödeme sistemlerinden, dijital bankacılığa ve robot-danışmanlara kadar geniş bir yelpazede yenilikçi çözümler sunmaktadır. Son yıllarda, blockchain teknolojisi bu yeniliklerin merkezine oturmuş ve fintech sektörünü köklü bir şekilde değiştirme potansiyeli taşıdığı görülmüştür.

Blockchain Teknolojisinin Temel Prensipleri

Blockchain, merkezi olmayan ve dağıtık bir dijital defter sistemidir. Bu teknoloji, kriptografi kullanarak güvenliği sağlar ve aşağıdaki temel özelliklere sahiptir:

Dağıtık Defter: Bilgiler, ağdaki tüm düğümler tarafından tutulur ve güncellenir.

Değiştirilemezlik: Bir kere kayıt edilen veriler, değiştirilemez veya silinemez.

Güvenlik: Kriptografik algoritmalar kullanılarak verilerin güvenliği sağlanır.

Şeffaflık: İşlemler, tüm katılımcılar tarafından izlene bilir.

Fintech Sektöründe Blockchain Uygulamaları

Blockchain teknolojisi, fintech sektöründe birçok alanda kullanılmaktadır. Bu uygulamalardan bazıları aşağıda detaylandırılmıştır:

Ödeme Sistemleri

Blockchain, ödeme sistemlerinde son yıllarda özellikle 2017'den sonra devrim yaratmıştır. Bitcoin gibi kripto paralar, uluslararası transferlerde düşük maliyetli ve hızlı çözümler sunduğunu hepimiz biliyoruz. Blockchain tabanlı ödeme sistemleri, aracıları ortadan kaldırarak işlem maliyetlerini düşürür ve hızını artırır. Blockchain'in tercih edilme nedeni de zaten budur. Ülkemizde Akbank 2012'den beri Ripple ile çalışıyor. Hamburg merkezli muhabir banka üzerinden uluslararası para transferleri denemelerini 2017'de yapan banka halende ripple ile bir çok alanda çalışıyor. Akbank para transferlerini hızlandırmak ve kolaylaştırmak için blockchain teknolojisini ülkemizde kullanan ilk bankadır diyebiliriz.

Gelelim dijital kimlik, akıllı sözleşmeler, KYC ve AML gibi konu başlıklarına. Kısa ve özet geçmekte fayda var;

Dijital Kimlik

Blockchain teknolojisi, dijital kimlik doğrulama süreçlerinde güvenliği artırmaktadır. Merkezi olmayan kimlik doğrulama sistemleri, kullanıcıların kişisel verilerini kontrol etmelerine olanak tanır ve kimlik hırsızlığını azaltır.

Akıllı Sözleşmeler

Akıllı sözleşmeler, belirli koşullar karşılandığında otomatik olarak yürütülen programlanabilir sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler, aracılara duyulan ihtiyacı ortadan kaldırarak işlemleri hızlandırır ve maliyetleri düşürür. Fintech sektöründe, sigorta, kredi verme ve ticaret finansmanı gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

KYC ve AML

Müşterini Tanı (KYC) ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML) süreçleri, finansal kuruluşlar için önemli düzenleyici gereksinimlerdir. Blockchain, bu süreçlerin etkinliğini artırarak veri paylaşımını ve doğrulamayı kolaylaştırır. Blockchain tabanlı KYC ve AML çözümleri, müşteri bilgilerinin güvenli ve verimli bir şekilde doğrulanmasını sağlar.

Blockchain ve Fintech'in Dönüştürücü Etkileri

Blockchain ve fintech birleşimi, yani blockchain teknolojisinin fintech teknolojine yönelik AR-GE'ler de kullanılması, finansal hizmetler sektöründe aşağıdaki dönüşümleri tetiklemektedir:

Maliyet Azaltma

Blockchain, aracıları ortadan kaldırarak işlem maliyetlerini azaltır. Bu, özellikle uluslararası para transferlerinde ve ticaret finansmanında önemli tasarruflar sağlar.

Hız ve Verimlilik

Blockchain tabanlı sistemler, işlemleri anında doğrulayabilir ve kaydedebilir. Bu, geleneksel sistemlere kıyasla işlem sürelerini önemli ölçüde kısaltır ve verimliliği artırır.

Güvenlik ve Şeffaflık

Blockchain'in kriptografik doğası, veri güvenliğini artırır ve sahtecilik riskini azaltır. Ayrıca, işlemlerin şeffaf bir şekilde izlenebilir olması, güvenliği ve güvenilirliği artırır.

Finansal Kapsayıcılık

Blockchain ve fintech çözümleri, bankacılık hizmetlerine erişimi olmayan veya sınırlı erişimi olan bireyler için finansal hizmetlere erişimi kolaylaştırır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, bu teknolojiler finansal kapsayıcılığı artırmada kritik bir rol oynamaktadır.

Mevcut Zorluklar

Blockchain ve fintech birleşiminin birçok avantajı olmasına rağmen, bazı zorluklar da bulunmaktadır. Ölçeklenebilirlik, enerji tüketimi ve muhtemel bazı belirsizlikler;

Düzenleyici Belirsizlikler

Blockchain teknolojisinin benimsenmesinde en büyük engellerden biri, düzenleyici belirsizliklerdir. Farklı ülkelerdeki düzenlemelerin farklılık göstermesi, global uygulamalar için karmaşıklık yaratmaktadır. Her ülkenin yaklaşımının farklı olması, resmi otoritelerin konuya yaklaşımları bu teknolojinin gelişimini olumlu ya da olumsuz yönde etkilemektedir.

Ölçeklenebilirlik

Blockchain ağlarının ölçeklenebilirliği, büyük hacimli işlemler için bir zorluk teşkil etmektedir. Mevcut blockchain ağları, yüksek işlem hacimlerinde performans sorunları yaşayabilmektedir.

Enerji Tüketimi

Özellikle proof-of-work (PoW) konsensüs mekanizması kullanan blockchain ağları, yüksek enerji tüketimi nedeniyle eleştirilmektedir. Sürdürülebilir enerji çözümleri ve alternatif konsensüs mekanizmaları geliştirilmesi gerekmektedir.

Gelecek ve Blokchain

Blockchain ve fintech sektörlerinin gelecekteki birleşimi, birçok yenilikçi gelişmeye kapı aralayacaktır. Bu alanda beklenen bazı gelişmeleri şöyle sıralayabiliriz;

Merkez Bankası Dijital Paraları (CBDCs)

Merkez bankaları, blockchain tabanlı dijital paralar (CBDCs) geliştirme çalışmalarını sürdürmektedir. CBDCs, finansal sistemin etkinliğini artırabilir ve para politikalarının uygulanmasını kolaylaştırabilir.

DeFi (Merkeziyetsiz Finans)

DeFi, blockchain teknolojisi kullanarak merkezi olmayan finansal hizmetler sunar. DeFi uygulamaları, kredi verme, borç alma, ticaret ve yatırım gibi geleneksel finansal hizmetleri, aracılara ihtiyaç duymadan sunmayı hedefler.

Blockchain Interoperability

Farklı blockchain ağlarının birlikte çalışabilirliği, gelecekteki önemli bir araştırma alanıdır. Interoperability çözümleri, farklı blockchain ağlarının veri ve değer transferini kolaylaştırarak, daha geniş ölçekli uygulamaların önünü açabilir.

Şunu rahatlıkla sözleyebiliriz; Blockchain teknolojisi, fintech sektöründe devrim niteliğinde değişiklikler yaratma potansiyeline sahiptir. Ödeme sistemlerinden dijital kimlik doğrulamaya, akıllı sözleşmelerden KYC ve AML süreçlerine kadar birçok alanda blockchain ve fintech birleşimi, maliyetleri azaltmak, hız ve verimliliği artırmak, güvenlik ve şeffaflığı sağlamak ve finansal kapsayıcılığı artırmak gibi avantajlar sunmaktadır. Ancak, düzenleyici belirsizlikler, ölçeklenebilirlik ve enerji tüketimi gibi zorluklar, bu teknolojinin geniş çapta benimsenmesi önünde engel oluşturmaktadır. Gelecekteki araştırmalar ve gelişmeler, blockchain ve fintech birleşiminin potansiyelini daha da artıracağı iddianın ötesinde kaçınılmaz bir gerçek olduğunu söylersek abartmış olmayız. Başlıkta kullanılan 'Para-Çokomel' ifadesi komedyen Cem Yılmaz'a ait bir cümle. Para verip çokomel almamız ne kadar doğal ve sıradan ise Blockchain ve Fintech teknolojilerinin birlikte hareket etmesi de gelecekte o kadar doğal olacak anlamında söyledim. Sevgiyle kalın…