Rezerv ispatı yapmayan kripto borsalardan uzak durun!

3 Ocak 2009'dan bu yana yani Bitcoin'in tedavüle girdiği tarihten beri 'Borsa' sorunu hep devam etti. Kim borsalar demek isterdim ama saymakla bitiremeyeceğimiz kadar dünyanın bir çok yerinde hizmet vermeye başlayan (Türkiye'de buna dahildir. Bknz: Thodex Borsası) borsalar insanları dolandırmaya ve sırra kadem basmaya devam ediyorlar. Son sözü başta söylemekte fayda var: Al-Sat yapıyorsanız Al-Sat yaptığınız miktar kadar varlıklarınızı borsalarda tutup işlemlerinizi yaptıktan sonra hızlıca varlıklarınızı yani kazançlarınızı 'Soğuk Cüzdan' dediğimiz Ledger Nano gibi wallet'lara yani cüzdanlara transfer edin. Hiç bir borsanın size sunduğu wallet (cüzdan) hizmeti asla ve asla güvenli değildir. Reklamlarına ve sosyal sorumluluk adı altında yaptıkları etkinlik yada organizasyonlara kanmayın.

Reklamlarına ve sosyal sorumluk adı altında yaptıkları faaliyetlere, insani, milli, yerli ve duygusal temalı etkinliklerine kanıp güvenmek sizin için kesinlikle zaaftır. En güvenli yatırım ve saklama aracı sizin kontrolünüzde ki cüzdanınızdır. Bilgisayara takınca online olan, bilgisayardan çıkarınca offline olan bu cüzdanlar kesinlikle şimdilik tek çözüm gibi görünüyor. Uzun lafın kısası: Borsaların cüzdanlarında varlıklarınızı uzun süre tutmayın. Saldırıya uğradık kusura bakmayın deyip işin içinden sıyrılmasını da çok iyi bilen bu borsalara karşı devletinde henüz bir yaptırımı yok.

Geçtiğimiz hafta TBMM'de kabul edilen 'Kripto Para Düzenleme'si de kanaatimce tam olgunlaşmayana kadar bu sorun devam edecektir. Çok sıkı bir denetim ve kontrol olmazsa kısa vadede yasanın borsalarda varlıklarını tutan tüketiciyi koruyabileceğini hiç sanmıyorum. Türkiye'de yerel borsa markaları olduğu gibi bir çok uluslararası borsa markaları da hizmet vermekte. İster yerel olsun ister global hali hazırda cevabını veremedikleri ve bu konuda kendilerini hazır hissetmedikleri şahsi kanaatimce hiç bir zamanda hissetmeyecekleri bir konu var: 'Rezerv İspatı' Gelin rezerv ispatı neymiş hep beraber inceleyelim?

Rezerv ispatı yapamayan kripto para borsalarının yatırımcıları mağdur ettiği, son zamanlarda sıkça gündeme gelen bir durum. Bu borsalar, platformda bulunan tüm kripto varlıklarının, yatırımcıların taleplerine karşılık verebilecek yeterli miktarda olduğunu kanıtlayamıyor.

Mealen şöyle diyelim. Örneğin 1000 kullanıcı X borsasında toplamda 50 milyon dolarlık kripto varlık tutuyor. 1000 kullanıcı Bitcoin'in yükselmesi ile toplam varlık değerleri 80 milyon dolar oluyor. Haliyle kâr elde ettikleri için borsada ki varlıklarını dolara çekip paralarına dokunmak istiyorlar ama X borsası dijital engellemeler yaparak kullanıcının bu kârına ulaşmasını engelliyor. Doğrulama için SMS göndermeyerek, erişim sorunları çıkararak, hosting trafiğini azaltarak (milyon dolarlık Kripto varlık barındıran Kripto para borsaları herhalde sıradan bir hosting firmasından 50 GB'lık premium host hizmeti alıyor? ) bu tür engellemeler yapabiliyorlar.

İşte burada rezerv ispatı dediğimiz sorun ortaya çıkıyor. Yani X borsası yatırımcılardan aldığı Kripto parayı geri ödeyemiyor. Çünkü kasasında o kadar Kripto para yok ki? Rezervini ispat edemediği içinde X borsası hiç bir varlık sahibine Bitcoin yükselişe geçince sağlıklı bir şekilde parasını vermemekte direniyor. Çözüm? Rezerv ispatı yapamayan Kripto para Borsasına limit sınırı getirilmeli. Yani siz 100 milyon dolardan fazla Kripto para Al-Sat yapamayacaksınız. Ve Bitcoin yükselişe geçtiği zamanda varlıklarını bozmak isteyenlerin IBAN adreslerine hiç bir sıkıntı çıkarmadan ödeme yapacaksınız. Tekrar geliyoruz: Denetim ve yasaların pratiği!

X borsası veya diğerleri platformda bulunan tüm kripto varlıklarının, yatırımcıların taleplerine karşılık verebilecek yeterli miktarda olduğunu kanıtlayamıyor.

Bu durum, yatırımcıların varlıklarını borsadan çekmek istediklerinde zorluklarla karşılaşmalarına ve hatta varlıklarına erişimlerini kaybetmelerine yol açabiliyor.

Borsaların zorluk çıkarma ve varlıkları aktarmama sebeplerine bakalım;

• Yetersiz rezerv: Yukarıda da belirtildiği gibi, en temel sebep, borsanın yeterli kripto varlığa sahip olmamasıdır. Bu durumda, yatırımcı taleplerini karşılamak için fon eksikliği yaşanabilir ve varlıklar geciktirilebilir veya reddedilebilir.

• Kara para aklama ve dolandırıcılık: Bazı durumlarda, rezerv ispatı yapamayan borsalar, kara para aklama veya dolandırıcılık gibi yasadışı faaliyetler için kullanılabilir. Bu gibi durumlarda, varlıklar yasalara aykırı işlemler için kullanılabilir veya yatırımcılardan çalınabilir.

• Teknik sorunlar: Nadir olsa da, teknik altyapıdaki sorunlar da varlık çekim gecikmelerine veya reddedilmesine neden olabilir. (Hosting hizmetini kısma ve doğrulama SMS'lerini kullanıcıya göndermeme gibi)

Kripto yatırımcıların neler yapabilir?

• Rezerv ispatı yapan borsaları tercih edin: Yatırım yapmadan önce, seçtiğiniz borsanın rezerv ispatı yapıp yapmadığını kontrol edin. Rezerv ispatı yapan borsalar, platformdaki tüm varlıkların bağımsız bir denetçi tarafından doğrulanmış olduğunu gösterir.

• Dikkatli olun: Şüpheli görünen veya aşırı kazanç vadeden yatırımlardan uzak durun. Dolandırıcılık riski yüksek olan bu tür yatırımlar, varlık kaybına yol açabilir

• Bağımsız araştırma yapın: Borsalar hakkında detaylı bilgi edinin. Kullanıcı yorumlarını okuyun, geçmişte yaşanan sorunları araştırın ve borsanın itibarını değerlendirin.

• Yatırımınızı diversify edin: Tüm varlıklarınızı tek bir borsada tutmak yerine, farklı borsalara dağıtın. Bu sayede, bir borsayla ilgili bir sorun yaşarsanız, tüm yatırımınızı kaybetme riskini azaltmış olursunuz.

• Haklarınızı koruyun: Bir sorun yaşarsanız, yasal haklarınızı kullanmaktan çekinmeyin. Borsayla iletişime geçin, sorunun çözümü için çaba gösterin ve gerekirse yasal mercilere başvurun.

SON SÖZ: Rezerv ispatı, yatırımcıların kripto para borsalarında güvende olmalarını sağlayan önemli bir araçtır. Yatırımcılar, bu konuda bilinçli davranarak ve gerekli önlemleri alarak kendilerini mağduriyetlerden koruyabilirler.

Kripto borsa mağduru olmamak için bunlara dikkat etmelisiniz. Borsaların bir gecede erişimi engelleyip kapanabildiklerine şahit olduk. Evet Türkiye'de de bu oldu.

Sevgiyle kalın...