EAST-MED Boru Hattı Projesi mümkün mü?

Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz üzere, Doğu Akdeniz bölgesinde çok yüksek miktarda hidrokarbon rezervlerinin bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu durum birçok ülke ve enerji firmasının ilgisini çekmiştir. Bu bağlamda, bölgede uzun zamandır birçok ülke arama faaliyetlerini sürdürmektedir. Burada önem arz eden başka bir husus da elde edilen doğalgazın ülkelere nasıl aktarılacağıdır. Burada bahsedilen doğalgaz denizin kilometrelerce altında bulunmaktadır. Bu enerji kaynaklarının hem yeryüzüne çıkartılması hem de ülkelere iletilmesi yüksek maliyete sahip aşamalardır. Dolayısıyla, bu süreç etkin bir şekilde yönetilemezse, enerji yatırımlarının verimliliği oldukça azalacaktır.

Doğu Akdeniz bölgesinde en fazla konuşulan güzergahlardan biri EAST-MED boru hattıdır. Bu proje ile Akdeniz gazının İsrail, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan üzerinden Avrupa'ya gönderilmesi hedeflenmektedir. Bu çerçevede, bahsi geçen ülke liderleri birçok kere zirve yaptılar ve anlaşma imzaladılar. EAST-MED boru hattı projesinin 5 yıl süreceği tahmin edilmektedir. Avrupa Birliği bu projeyi desteklediğini açıklamıştır. Bunun en temel gerekçesi ise enerji konusunda Rusya'ya bağımlı olmak istememeleridir. Ayrıca, bu güzergahta Türkiye devre dışı bırakılmıştır.

Buna karşın, bahsi geçen bu projede bazı sıkıntılar söz konusudur. Öncelikle, bu projenin maliyetinin çok yüksek olması birtakım finansal problemler doğurmaktadır. Söz konusu projenin maliyetinin 7 milyar dolar civarında olacağı öngörülmekte olup, sadece fizibilitesi çalışması için bile sadece 100 milyon dolar harcanmıştır. Öte yandan, bu projedeki ikinci sorun ise teknolojik problemlerdir. Bu projenin gerçekleşebilmesi için 3,5 kilometre derinliğe inilmesi ve 2 bin 100 kilometrelik uzunluğa erişilmesi gerekmektedir. Belirtilen bu durum da projenin hayata geçmesini zorlaştıran başka bir husustur.

Bahsi geçen bu boru hattı projesi ile ilgili olarak fikirlerimi paylaşmak isterim. Belirtilen bu finansal ve teknik zorluklardan dolayı, bu projenin hayata geçmesini çok mümkün görmemekteyim. Bu proje hayata geçse bile ülkelere çok ciddi finansal yük getireceği için, enerji yatırımlarının maliyetinin olumsuz etkileneceği ortadadır. Öte yandan, Akdeniz'in ortasından geçmesi planlanan bu hattın güvenliğinin sağlanabilmesi de oldukça zordur. Belirtilen bu hususların yatırımcıların bu süreçteki endişelerini arttıracağı görüşündeyim. Bu projenin gerçekleşmesi durumu ise ülkemizin bölgedeki gücünü olumsuz yönde etkileyecektir. Bu bağlamda, Türkiye'nin TANAP projesinin avantajlarını öne sürerek bölge ülkeleri ile mutabakata varması enerji yatırımları konusunda ülkemize ciddi avantajlar sağlayacaktır.