Enerji tedarikinde fosil yakıtlar: Mecburiyet mi felaket mi?

Fosil yakıtlar günümüzde sıklıkla tartışılan bir konu haline gelmiştir. Öncelikle, fosil yakıtlardan nasıl enerji elde edildiğini açıklayalım. Kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların yanması sonucunda oluşan buhar bizim elektrik elde etmemizi sağlamaktadır. Kullandıkça bu kaynaklar azalacağı için fosil yakıtlara yenilenemez enerji kaynakları denmektedir. Enerjinin elde edilmesinde fosil yakıtların kullanılması konusunda iki farklı uçta görüşler bulunmaktadır. Bazılarına göre, maliyet avantajı olan fosil yakıtların kullanılması ekonomik gerekçelerden dolayı bir mecburiyettir. Buna karşın, başka bir grup da çevreye verdiği zarardan dolayı fosil yakıtların kesinlikle kullanılmaması gerektiğini savunmaktadır.

Fosil yakıtların avantajlarından başlayalım. Bu yakıtların kullanmanın maliyeti yenilenebilir enerji kaynaklarına kıyasla oldukça düşüktür. Belirtilen bu ekonomik avantajdan dolayı fosil yakıtlar günümüzde de birçok ülke tarafından tercih edilmektedir. Bunun yanı sıra, fosil yakıtların taşınması ve depolanması da çok kolaydır. Bu husus da enerji üretim sürecindeki maliyetlerin azaltılabilmesine ciddi anlamda katkı sağlamaktadır. Ayrıca, ülkenizde yeterli miktarda fosil yakıt var ise, ihtiyaç duyduğunuz enerjiyi yurt dışından ithal etmek zorunda kalmazsınız. Bu durum size hem politik hem de ekonomik avantajlar sağlamaktadır. Görülebileceği üzere, fosil yakıtlar yabana atılacak bir husus değildir.

Gelelim fosil yakıtların dezavantajlarına. Fosil yakıtların en fazla eleştirilen olumsuz yanı meydana getirdiği çevre kirliliğidir. Bu durumun nasıl oluştuğunu kısaca özetleyelim. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, elektrik elde edebilmek için fosil yakıtların yanması ile ortaya çıkan buharı kullanmaktayız. Buna karşın, bu süreçte atmosfere önemli ölçüde karbon gazı salınmaktadır. Bu durum hava kirliliği meydana getirdiği için canlıların hayatlarını tehdit etmektedir. Öte yandan, belirtilen bu husus küresel ısınmanın da en önemli sebeplerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, kömür, petrol ve doğalgaz gibi kaynakların miktarı tükendikçe azalacağı için enerji temininde sürekliliği olmadığı kabul edilmektedir.

Buraya kadar her yerde var olan bilgileri özetledik. Şimdi bu konuya yönelik kendi görüşümü belirtmek istiyorum. Öncelikle, insanlar fosil yakıtların kullanımına yönelik iki uç görüşe sahiptir.

1) Fosil yakıtlar çevreye ciddi anlamda zarar veriyor, fakat ekonomik avantajları var. Bu yüzden, ekonomik kırılganlık olmaması için fosil yakıtlar kullanılmalıdır (Mecburiyet).

2) Fosil yakıtlar ekonomik avantaja sahip olsa da yol açtığı çevresel tahribattan çok ciddidir. Bundan dolayı, kesinlikle kullanılmamalıdır yoksa hepimizin hayatı tehlike altında olacaktır (Felaket).

Bu konuya yönelik 2020 yılında yaptığımız bilimsel çalışmada ise çok ilginç sonuçlara ulaştık. Fosil yakıtların kullanılması sonucu oluşan hava kirliliği birtakım hastalıkların önemli ölçüde artmasına yol açıyor. Bu durum ise başka problemleri doğuruyor. Hastalıkların artması sonucunda bir grup insan işlerine devam edemediği için önemli ölçüde iş gücü kaybı meydana gelmektedir. Bu durum ayrıca üretim miktarının da azalmasına yol açmaktadır. Öte yandan, hastalanan insanların sayısının artması sağlık harcamalarının da ciddi boyutlarda artmasına yol açmaktadır. Bu durum da ülkelerin bütçe dengelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Özetle, aslında ekonomik avantaja sahip olduğu düşünülen fosil yakıtların uzun vadede böyle bir faydası bulunmamaktadır. Diğer bir ifadeyle, fosil yakıtların kullanılması sonucu meydana gelen iş gücü kaybı ve artan sağlık harcamaları, fosil yakıtların var olduğu düşünülen ekonomik avantajının gerçekte olmadığını göstermektedir.

Peki ne yapılmalı?

1) Öncelikle, ülkeler yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımları arttırmalıdır. Bu sayede, çevreye zarar vermeden enerji elde etmeye çalışılmalıdır.

2) Ama bir yandan da fosil yakıtları komple çöpe atmamalıyız. Fosil yakıtların en büyük problemi olan karbon emisyonu sorununun çözümüne yönelik de araştırmaların arttırılması gerekmektedir. Bu bağlamda, karbon tutma ve yakalama teknolojisi gibi birçok farklı uygulama ile fosil yakıtların çevreye zarar vermeden kullanılmasının yolu aranmalıdır.