ABD Ekonomisinde sisli hava: FED'in hamleleri ve siyasi belirsizlik
Ersoy Toptaş
Küresel ekonomide gözler, sisli bir havaya bürünmüş ABD ekonomisine çevrildi desek yanlış olmaz
Dünya ekonomisinin lokomotiflerinden biri olan ABD ekonomisi, karmaşık bir dönemeçte. Gerek iç dinamikler gerekse küresel belirsizlikler, piyasaları tedirgin etmeye devam ederken, karar alıcılar ve ekonomiyi takip edenler geleceği merakla bekliyor. Enflasyonla mücadele, ekonomik büyümeyi ve istihdamı dengeleme çabası, ABD Merkez Bankası'nın (FED) attığı her adımda dikkatle takip ediliyor. FED'in son kararları, geleceğe dair ekonomik projeksiyonları ve yaklaşan verilerin piyasa etkileri ile siyasi gerginlikler, hükümetin mali durumu ve ekonomik istikrarı belirsizliğini koruyor.
FED'in Sisli Havadaki Yeni Yönü
Geçen hafta FED, politika faizini 25 baz puan indirdi. Bu karar, ilk bakışta ekonomiyi desteklemeye yönelik bir adım gibi görünse de arka planında karmaşık bir süreç yatıyor. FED, bir yandan enflasyondaki yavaşlamayı kabul ederken, diğer yandan ekonomik büyümeyi sürdürmek istiyor. Bu dengede temkinli adımlar atılmaya çalışılsa da beklentiler karşılanmadığı için piyasa katılımcılarının karamsarlığı devam ediyor. Daha agresif bir faiz indirimi bekleyenlerin sayısı hayli fazla; fakat FED Başkanı Powell'ın enflasyona karşı hassas tutumu, yakın gelecekte daha büyük bir faiz indirimi beklentisini düşürüyor. "Enflasyon etrafındaki belirsizlik hala yüksek" açıklaması, bu puslu havanın kolay kolay dağılmayacağına işaret ediyor.
Ekonomik Verilerin Piyasaları Etkisi
FED kararları ile birlikte piyasalardaki dalgalanmaları arttıracak en önemli nedenlerden biri de şüphesiz ki ekonomik veriler. Bu veriler aslında önümüzdeki günlerdeki tahmin ve değerlendirmeleri ortaya çıkartıp, bir sonraki hamleye hazırlık konusunda yardımcı olmaktadırlar:
- Tüketici Güveni Endeksi (CCI) : Tüketicinin beklenti ve geleceğe bakış açısını göstermesiyle beraber ekonomide tüketimin ve harcamaların önünü açma konusunda yardımcı bir niteliktedir ve GSYH de oldukça belirleyici bir etkiye sahiptir.
- Yeni Konut Satışları: Konut sektörünün canlılık oranını göstermesi ve sektörü etkileyen verilerin ortaya çıkararak gelecekteki konut üretimi gibi konulara yön verebilir.
- Ham Petrol Stokları: Petrol fiyatlarının, enflasyonda ve enerji piyasalarının seyrinde büyük rol oynar. Tüketicinin cebini ve enerji şirketlerini direkt etkilemektedir.
- S&P 500 ve VIX Endeksi: Hisse senedi piyasalarını gözler önüne serer ve hem genel ruh halini ölçmemize hem de piyasanın risk durumunu analiz etmeye yarar.
- 10 Yıllık ABD Hazine Tahvil Getirisi: Bu tahvil, uzun vadeli ekonomik beklentileri anlamak ve piyasanın güven düzeyini takip etmek için çok önemlidir.
Bu gibi birçok göstergeyi takip ederek ekonomik anlamdaki bütünsel çerçeveyi ve farklı sektörleri bir arada görmek faydalı olabilir.
FED Projeksiyonları ve Piyasalar
FED, önümüzdeki döneme dair ekonomik projeksiyonlarında, büyüme oranlarının yavaşlayacağını, enflasyonun halen hedef seviyenin üzerinde olacağını ve işsizlik oranında da küçük oynamalar olabileceğini belirtti. FED'in temel hedefi olarak, piyasayı dengeleyip belirsizliği kontrol altında tutmayı amaçladığı gözüküyor. Bu nedenle 2024 yılında ki kararlarında daha temkinli bir yol izlemektedir. Yani, hem ekonomiye dair veriler takip edilmekte hem de faiz indirimleri beklenenden daha yavaş yapılması planlanmaktadır. Bu süreçte hem kamu borçlanmalarının hem de siyasi belirsizliğin ekonomide ne kadar etkisi olduğu iyice ortaya çıkmıştır.
ABD Hükümetinin Bütçe Sorunu
Siyasi arenada ise önemli bir bütçe krizi tehlikesi atlatıldı. Hükümetin olası bir kapanmasını engelleyen geçici bir bütçe yasası onaylandı. Bu kriz siyasetin, ekonomi üzerinde yaratabileceği etkiyi en somut şekli ile gösterirken aslında belirsizliklerin nelere yol açabileceğini de ortaya çıkartmıştır. Bu olayın kısa sürede çözülmesi şimdilik bir nebze olumlu bir durum yaratsa da hükümetin uzun vadeli sorunlara bir çözüm bulması gerekliliği unutulmamalıdır.
Olası Ekonomik Senaryolar
Bu belirsiz tabloda, ekonomide farklı senaryolar mümkün gözüküyor
- İyimser Senaryo: FED'in adımlarıyla birlikte, enflasyon düşmeye başlar. İstikrarlı bir büyüme görülür. Tüketici harcamaları ve güveni de artışa geçerek tüm piyasaları etkiler ve piyasa algısı genel olarak pozitif olur. Hükumet harcamaları azalır. Borç dengesi sağlanabilir, vergi planlaması konusunda olumlu gelişmeler yaşanır.
- Riskli Senaryo: Enflasyon yüksek kalmaya devam eder ve resesyon korkusu geri gelir. Tahviller artar ve piyasa tedirgin olmaya başlayarak risk algısı artar. Hükumetlerin istikrarsız tutumları güvensizlik oluşturur. Böyle bir durum özellikle yüksek borcu olan ve kamu açıklarının yüksek olduğu ülkeleri olumsuz etkileyebilir.
Bu belirsizlik ortamının ekonomik bir süreç olduğunun unutulmaması önemlidir. Piyasaları ve siyasetteki gelişmeleri yakından takip ederek olası etkilere hazırlıklı olunmalıdır