Ödüllendirme Çalışan Motivasyonu Etkili midir?

İşletmeler, çalışanların emekleriyle varlıkları sürdüren örgütlerdir. Tüm organizasyonda, insan kaynağı yadsınamayacak denli önemlidir. İşletmenin en alt biriminden en tepe noktasına kadar tüm çalışanlar, emeklerini ortaya koymak, şirketin verimliliğini artırmak, karlılığa destek olmak için beşeri sermaye olarak işletmeyi en iyi noktaya taşıyan bileşenlerden belki de en önemlisidir. Elbette çalışanların dışında, işletmenin belli bir noktaya gelmesini sağlayan başka bileşenler de vardır ancak tüm bileşenler, sadece ve sadece çalışanların emekleriyle, özverili çalışmalarıyla sisteme dahil olur. Fakat çalışanlar, her zaman istendiği gibi ve en iyi şekilde çalışabilir mi? Günümüzde, işletme bilimi, özellikle de psikolojinin yardımıyla bu konuya kafa yormaya başlamıştır. Çalışanların, içinde bulundukları işletmeye katkılarının en üst düzeyde olması için yapılması gerekenler üzerine kafa yoran bilim adamları, işletme psikolojisi başlığı altında çalışanların davranışlarının nasıl şekillendiğini araştırmaya başlamıştır. Ve ortaya, çalışanların motivasyonlarının nasıl artacağına dair çarpıcı bir sonuç çıkmıştır: Ödül. Bugünkü yazımızda çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artıran bir mekanizma olarak ödül üzerinde duracağız.

Ödül nedir?

Türk Dil Kurumu'nun elektronik güncel Türkçe sözlüğünde "ödül" kelimesi

"Bir başarı karşılığında verilen armağan; mükâfat. Yarışmada kazananlara verilmek üzere ortaya konan şey. Bir iyiliğe karşılık olarak verilen şey; mükâfat."

tanımlarıyla yer almaktadır. Tanımlardan da görüleceği gibi ödül, bir özveri sonucunda elde edilen başarıyı onurlandırmak için verilmektedir. Çalışanların başarısı, ürettikleri ürünle ve ortaya koydukları verimle ölçülür. Emekleriyle çalışan, alın terleriyle işletmenin yükselmesini sağlayan çalışanları motive edebilmek, onları çalışmalara daha gönüllü ve verimli olarak dahil olabilmelerini sağlayabilmek için verilen ödül, onların sonraki çalışmalarını etkiler.

Ödülün çalışanların motivasyonuna etkisi nedir?

Hepimiz, ortaya koyduğumuz ürünlerin ödüllendirilmesini, yaptığımız çalışmaların maddi ya da manevi değeri olan ödüllerle takdir edilmesini isteriz. Ödüller, ortaya koyduğumuz ürünün niteliğini ortaya koyan bir derecelendirme ölçütüdür. Her ödül, o ödülün alınmasını sağlayan ürünle o ürünü ortaya koyan çalışan arasındaki ilişkinin artmasını sağlar. Çalışana, performansını olumlu yönde etkileyecek bir ödülün verilmesi, onun işletme içindeki farkındalığını artırır. Ödül, bir çeşit destektir. Bu desteğin belli periyotlarla ve iş çıktılarına göre sunulması, başarının artmasını sağlayan bir motivasyon etkeni olarak işlev görür. En önemlisi ödül, aidiyet duygusunun pekiştirilmesini sağlar. Çalışan, maaş dışında ekstradan aldığı bir maddi ödülle yöneticilerin kendisine karşı olumlu yaklaşımını görür. Bu da mensubu olduğu işletmenin organik bir parçası olduğunu hissetmesini sağlar. Sadece ekstradan verilen parasal ödüller eğil, terfi, maaş artırımı gibi ödüller de çalışanı teşvik eder. Çalışanlar, verilen ödüller sayesinde hem kuruma daha fazla sadakat duyar hem de daha nitelikli ürünler üretir.

Ödül, doğru kullanıldığında işletmenin karlılığını ve verimliliğini artıran bir unsurdur.