Hangi Resim Gerçeği Yansıtır ki?

Kimse, cebindeki 5 liralık banknotun, eriyip de nasıl 1 liralık madeni paranın yerine geçtiğini düşünmek ya da konuşmak istemiyor.

Ya da aklımıza mı gelmiyor bu? Aklımıza gelmesin diye aynı olay üstünden farklı bir tartışma mı yürütülüyor?

Algı nasıl yönetilir deseler bundan daha iyi bir örnek olmaz herhalde. Bir haftadır neredeyse bütün haber kanallarında haberi çıkıyor.

Cumhuriyetin 100. Yılına özel basılan 5 liralık madeni paraların tanıtımı yapılıp basımı gerçekleştirildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı da haberi kendi sitesinden duyurdu:

5 TL madeni hatıra paralar, bir defaya mahsus 100 milyon adet basılmıştır. Bu nedenle büyük bir hatıra değeri taşımaktadır.

Bakanlığın sitesinde yer alan habere göre söz konusu para 29 Ekimde tedavüle girmiş olmalı. Ben görmedim ama görenler paranın görseli üzerinden, darphaneyi ve dolayısıyla hükümeti eleştiri yağmuruna tuttu.

Eleştirilerin neredeyse tamamı paranın üstündeki Atatürk kabartmasının Atatürk'e benzememesiyle ilgili olarak devam ediyor.

Paranın görüntüleri sosyal medya üzerinden paylaşılıp Darphane, kullanıcıların eleştirilerine hedef olunca, açıklama yapmak zorunda kaldı ve dedi ki:

"Kamuoyunu yanıltmak amacıyla kasıtlı olarak para üzerindeki Atatürk rölyefi ile oynanarak algı çalışmaları ve dezenformasyon yapılmaktadır. İddia ve yorumlar tamamen asılsız olup paylaşılan resim gerçeği yansıtmamaktadır."

Kimse de çıkıp demiyor ki ya siz rölyefi tartışacağınıza 5 liranın nasıl 1 lira olduğuna ilişkin enflasyonu tartışın.

Elbette ki şaşırmadım. Ama bu olay ve süre giden tartışmalar piskoloji ve sosyoloji açısından üstüne çok tartışılıp, yazılacak güzel bir örnek olarak kayıtlara geçti.

Şimdi, yok efendim bu Cumhuriyetin 100. Yılına özel ve sınırlı sayıda basılan hatıra paradır, bunun üstünden ekonomik analizler yapılamaz, demesin kimse.

Demesin çünkü cebinizdeki 1 liralık madeni paralarla alabileceğiniz bir şey kalmadı artık, haliyle 5 liralık madeni para da basılmalı 500 liralık, 1000 liralık banknot da.

Elbette bu, bundan daha iyi bir hamleyle yapılamazdı. Ya nasıl yapılacaktı? Böylesi yumuşak geçişlerle, soslanıp üstü kremalarla örtülerek.

Siz üstündeki sosu, ekşisi abartılı, şekeri az deyip kremayı tartışırken altta ne yediğinizi unutun diye.

Her ne kadar dönem dönem açıklanan enflasyon rakamları gerçek hayatta karşılığını bulmuyorsa da bu tür gelişmeler enflasyonun gerçek büyüklüğüne dair fikir veriyordur herhalde.