Üç Yanlış Bir Memeyi Götürebilir!

Ekim ayına özel sürekli bir meme kanseri konusu tutturdum götürüyorum ama Ekim ayı geri kalan 11 ayın meme farkındalığını arttırmak için kullanıldığı özel bir aydır ben de fırsatı kaçırmıyorum. Lütfen bu ay yazılarımı o gözle okuyun.

Atasözlerini çok severim. Ataların bu lafları etmeden önce o tecrübeyi dibine kadar yaşadıklarına ve unlarını eleyip duvara asarken de bu özlü sözleri ettiklerine inanırım. Neredeyse hayata dair inatla kendim yaşayarak öğreneceğim dediğim her acı veya tatlı tecrübede %95 oranında "adamlar çözmüş zaten işi neden zorluyorsun ki?" diyerek kapatırım olayın sahnesini. Yine de bazı sözlerin yeniden düzenlenmesi ve güncellenmesi gerektiğine de inanıyorum. Mesela "yanlışın neresinden dönersen kardır" sözü bunların başında geliyor. "Hadi yaptın yanlışı daha fazla devam etme buradan dön, inan bu da sana kar olacaktır" anlatımı değişen zaman ve giderek gelişen hastalıklara karşı son derece yanıltıcı bir yaklaşım.

Söz konusu sağlık olduğunda, bir yanlışı sonuna kadar götürüp köprüden önceki son çıkıştan geri dönme ihtimali tabii ki var ama ne kadar karlı oluyor onu düşünelim dilerseniz! Belki coğrafyamızın bize bahşettiği önemli bir kodlamadır ama biz uzmanımızın söylediğinden çok komşumuzun dediğini daha sağlıklı ve faydalı bulmaya çok eğilimliyiz. Teknolojinin bu kadar geliştiği bir süreçte de aynı kulaktan dolma, komşudan duyma, akrabadan uygulama yanlışları inatla devam ettirmek gerçekten bizi zararın dönsen bile kar bırakmayacağı noktalara taşıyor.

Yıllardır meme kanserine karşı doğru bildiğimiz yanlışları, her Ramazan ayında "sakız orucu bozar mı?" der gibi sürekli ama sürekli tekrarlıyor olmak artık bence büyük ayıp. Daha kendi kendimizi yerden yere vurmadan şu yanlışları kısaca bir sıralamak istiyorum.

Yanlış: "Ailemde meme kanseri yok bende de olmaz".

Doğru: Meme Kanseri diğer kanser türleri gibi seçici olmayan bir hastalıktır. Ailenize, eğitiminize, sosyo-kültürel yapınıza bakmaz. Hata gözünüzün yaşına bile bakmaz.

Yanlış :"Mememi kendim kontrol etmem yeterli"

Doğru: Elle meme kontrolü her kadının genç yaştan itibaren öğrenmesi ve uygulaması gereken bir kontroldür ama yeterli değildir. Düzenli sağlık kontrolleri yapılmadığı sürece kanser ele gelmeyen kitlelerle sinsice memenizde büyüyebilir.

Yanlış: "Sık mamografi çektirmek kanser yapar"

Doğru: Mamografi gibi testlerden alınan radyasyon üzerine yapılan araştırmalar bu oranın kansere yol açtığını kanıtlamamıştır. Ama bu testler sonucu erken tanılanan kanserin kolaylıkla tedavi edildiği tıbbi bir gerçektir.

Yanlış: "Doğum yapmış, emzirmiş kadınlarda meme kanseri olmaz"

Doğru: Kim dedi bunu, biri öne çıksın ve konuşsun!. Geç doğum veya hiç doğum yapmamış olmak meme kanseri riskini arttıran faktörler arasında görülse de, meme kanseri doğum yapan, çocuk emziren kadınlar arasında da sıklıkla görülen bir kanser türüdür.

Yanlış: "Kadınlar menopozdan önce meme kanserine yakalanmıyor"

Doğru: Bu konuyu bir de henüz yirmili yaşlarının başında olan ve meme kanseri ile mücadele eden genç kadınlarla konuşmanızda büyük fayda olacaktır. Meme kanser menopoz bitsin diye bekleyecek bir hastalık değildir.

Yanlış: "Erkekler meme kanseri olmadığı için çok şanslı"

Doğru: Her ne kadar meme kadına yakıştırılan bir organ olsa da biz memeli erkekler memesiz mi sorusunu akla getiriyor! Oranlar her ne kadar düşük olsa da erkekler de meme kanseri olabilmekte. Her yüz meme kanseri vakasından biri erkektir.

Yanlış: "Biyopsi yaptırmak kitlenin kanserleşmesine yol açar"

Doğru: Kim uydurduysa gerçekten tarihe geçmeli. Biyopsinin kanseri yaydığına dair hiç bir bilimsel bulgu yokken bunu ortaya atıp yaymak bir başarıdır. Kendisi özel olarak kutlanmalıdır.

Yanlış: "Kanserli bir kitlenin ameliyatla alınması kanserin vücuda yayılmasına yol açar"

Doğru: Acaba kanserli hücreleri ameliyatla alıp bir başka bölgeye mi yerleştiriyorlar sorusu size saçma geldiyse buna açıklama yapmayacağım. Ama hakikaten ya olabilir mi böyle bir şey dediyseniz diye not düşüyorum. O kanserli kitleyi vücudunuzdan almak, temizlemek için son derece dikkatle yapılan operasyon kanserin yayılmasına yol açmaz. Zamanında tedaviye başlamamanız ve bu hurafelere inanmanız buna yol açar.

Yanlış: Meme kanseri her zaman kitle ile ortaya çıkar.

Doğru: Memede kitle, kanserin en önemli belirtilerinden biri olmakla beraber, meme kanseri tanısı olan kadınların bazılarında belirgin kitle saptanmayabilir. Ama şu belirtilerden bir veya birkaçı da sizde varsa ve kitle yok diye gitmiyorsanız büyük bir hata yapıyor olabilirsiniz. Memede şişlik, meme cildinde çekinti, portakal kabuğu görünümü, kızarıklık, memenin şeklinde değişiklik, meme başında kabuklanma, soyulma, meme başı şeklinde değişiklik, meme başının içeri çökmesi, meme başından akıntı. Durduğunuz kabahat yazı az kaldı siz hemen uzmanınızdan bir randevu alın sonra devam edersiniz.

Yanlış: Memedeki kitle ağrılı ise kanser değildir.

Doğru: Meme kanserlerinin yaklaşık %10'unda ağrı görülmekte evet ama sadece meme ağrısı nadir görülse de kanser belirtisi olabilir.

Aslında daha böyle çok detay var ama sanırım hepimiz konunun özünü biliyoruz. Bu veya benzeri temeli olmayan, kulaktan dolma yanlış bilgiler bize zararın dönüş noktasında kar payı bırakmıyor. Bırakın kar payını, nefes alacak yer bile kalmıyor.

Eski söylemler güçlüdür çünkü çok eskidir ve kendini inandırmak için bol zaman harcamıştır. Yeni gelen bir bilginin, tıbbi bir gelişmenin bu söylemler karşısında sizin adınıza harcayacak bir ömrü olmamalı. Lütfen kansere karşı bir adım önde olmanın yolunun gerçek bilgi, uzman görüşleri ve ertelenmeyen, yinelenen sağlık kontrolleri olduğunu unutmadan yaşayalım. Üç yanlışın bir memeyi götürmesi olasılığı üzerinden konuşuyoruz ya işin aslı o üç yanlış sizi de alıp götürebilir.

Sağlıcakla kalın.