Zor çocuklarla baş etme yöntemi

ZOR ÇOCUKLARLA BAŞ ETME YÖNTEMİ

"Benim çocuğum çok zor asla laf dinlemiyor, sınır koyduğumuzda da bize oyuncaklarını fırlatıyor, öfke krizleri geçiriyor, ben bu çocukla baş edemiyorum hocam…" cümlelerini seanslarımda bir hayli işitiyorum. Sizlerde belki bizzat böyle bir durumu yaşıyor ya da etrafınızda gözlemliyorsunuzdur.

Yazının başlığı gibi zor çocuk olmak diye bir şey yok aslında. Bu sizlerin tanımıdır. Anlaşılmayan, ihtiyacı görülmeyen ve karşılanmayan çocuk vardır. Bu ihtiyaçlarından mahrum kalan çocuk zor ve zorlayıcı davranışlar gösterir. Bu zorlayıcı davranış gösteren çocuklarla ilgilenmek sabır, tutarlılık ve taktik ister.

Zor davranışlar gösteren çocukla baş edebilmek için basit adımlar:

1.Empati Kurma: Çocuğun davranışlarının arkasında genellikle duygusal bir açlık yatar. Öncelikle ilk adım olarak empati göstererek çocuktaki bu açlık nereden kaynaklanıyor bulmanız gerekir. Bu davranışları göstermeden hemen önce ne yaşandı bulmanız gerekir

2. Tutarlı kurallar Koy: Çocuğun ihtiyacını öğrendikten sonra çözümler bulunmalıdır. Ve bu çözümler kontrolsüz bir şekilde verilmemelidir. Konu her ne olursa olsun net kurallar ve sınırlar çizilmelidir. Böylece çocukta kafa karışıklığı oluşmadan güvenli sınırlar oluşturulmuş olur.

3. Pozitifi Pekiştir: Çocuklarınız koyulan sınırlara uyum gösterdikçe her adımda onları ödüllendirebilirsiniz. Böylece çocuk iyi ve doğru bir şeyler yaptığını düşünüp, bu istenilen davranışları daha fazla yapmaya çalışacaktır.

4. Negatif Davranışı Yeniden Çerçevele: Diyelim ki, çocuğunuz her şey iyi giderken sizi zorlayan, baş edemeyeceğiniz bir davranışta bulundu, o an isyan bayraklarını hemen çekmeden önce sakin kalmanız gerekir. Daha sonra sadece bu yaptığı hatayı nasıl düzeltebileceğiniz ile ilgili onunla konuşmalısınız. O da yaptığı bu davranıştan dolayı üzgün olabilir, hislerini dinleyin ve ona rehberlik edin. Sizin öfkeli bir tepki vermeniz onda da benzer istenmeyen davranışlar çıkarabilir.

5. Olumlu Rol Model Ol: Bir ebeveyn olarak sürekli sabırlı kalabilmeye çalışmak oldukça zor olabiliyor. Ancak modelleme dediğimiz davranış kopyalamadan kaynaklı çocuklar sizin davranışlarınıza benzer kalıplar gösterirler. Sürekli bağıran, bir ebeveynin çocuğuna neden küfür ediyorsun, küfür emek yanlıştır, demesi tutarsız karşılanır çocuğun gözünde. Siz duygularınızı sakin bir şekilde göstermeyi öğretirseniz, yüksek ihtimalle çocuklarınız da size benzer tonda konuşacaktır.

6. Seçenekler Sun: Çocuklarınızın yaptığı zorlayıcı davranışları siz değil kendilerinin düzeltmesine fırsat tanımanız gerekir. Örneğin; çocuk tüm salona oyuncakları dağıttı ve toplamaya da gönülsüz davranıyor. Sizi zorluyor kurallarla ilgili. Ona "istersen şu an toplayabilirsin ya da 10 dakika sonra da toplayabilirsin" dediğinizde çocuktaki algı tamamen toplamaya yönelik olacaktır. O an size kızgın olduğu için toplamasa dahi "istersen 10 dakika…." Cümlesi kontrolün kendisinde olduğu hissi yaratacağı için sakinleşip toplayacaktır.

7. Destek Almak: her zaman danışabileceğiniz, taktikler alabileceğiniz bir uzmanla iletişim kurmanız bu yolculukta sizi rahatlatacaktır.

Yukarıdaki adımlar genel perspektif sunma amaçlıdır. Bazı çocukların daha organik, biyolojik rahatsızlığı olabiliyor. Ve davranışlardaki sorunların çözümü farklı öneri ve çalışmalarla çözülebiliyor. Bu yüzden bu genel bakış açısını öğrenmeniz önemli olmakla beraber tıkanmış hissettiğinizde bir psikologdan yardım isteyebilirsiniz.

Uzm. Psk. Şerivan Demir