Boyun Çevresi: Obezite Taraması İçin Yeni Bir Gösterge

Obeziteden bahsederken, çoğu insanın aklına hemen vücut kütle indeksi (VKİ), bel-kalça oranı veya tartı gelmektedir. Boyun çevresi yeterince ilgi görmese de oldukça pratik ve kullanışlı bir yöntemdir.

Boyun, deri altı yağ deposudur ve boyun çevresi genel vücut yağ dağılımı ile ilgili hızlı bir fikir vermektedir. Çalışmalar, boyun çevresi normalin üzerinde olan kişilerin tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve hipertansiyon gibi obeziteyle ilişkili hastalıklara önemli risk oluşturan aşırı iç organ yağlanmasına sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Bel çevresinin aksine, boyun çevresi şişkinlik veya duruş nedeniyle değişime daha az eğilimlidir ve bu da onun beslenme durumu değerlendirmeleri için güvenilir ve basit bir araç olarak kullanılmasını sağlar.

Diyetisyenlerboyun çevresini genellikle orta servikal omurga ile Adem elması arasındaki orta noktadan (veya kadınlar için hemen altından) ölçerler. Erkeklerde 35 cm'den ve kadınlarda 32 cm'den fazla boyun çevresi genellikle obezite ve ilgili metabolik bozukluklar için yüksek risk sinyali verir.

Boyun çevresini ölçmek yalnızca bir mezura gerektirir ve bu da onu diyetisyenler ve hatta evdeki bireyler için düşük maliyetli, girişimsel olmayan bir tarama aracı haline getirir. Ölçümü sadece birkaç saniye sürer ve bu da onu yoğun sağlık ortamları veya büyük ölçekli sağlık taramaları için ideal hale getirir.

VKİ uzun zamandır altın standart olsa da, vücut yağ dağılımını hesaba katmaz. Boyun çevresi, özellikle yağın farklı şekilde biriktiği, kaslı yapılı veya belirli etnik kökenlere sahip kişilerde ek fikirler verir.

Boyun çevresi sadece obeziteyle ilgili değildir. Genel sağlık için iyi bir gösterge olabilir. Örnek olarak, uyku apnesi risklerini gösterebilir. Uyku apnesi genellikle boyun çevresinde aşırı yağ birikmesiyle ilişkilidir ve uyku sırasında hava yollarını daraltır. Bunun dışında, araştırmalar boyun çevresinin yüksek kan basıncı ve insülin direnciyle ilişkili olabileceğini öne sürmektedir.

Boyun çevresini rutin sağlık taramalarına dahil etmek bireylere sağlıklarını izlemek için yeni bir göstergedir. Klinisyenler için, tanıları iyileştirmek ve müdahaleleri kişiselleştirmek için önemli bir araçtır. Bu araç, VKİ veya diğer ölçümlerin yerini almaya hazır olmasa da, obezite tarama yöntemlerinin araç setine değerli bir katkıdır. Basitliği, maliyet etkinliği ve güvenilirliği, onu küresel obezite salgınıyla mücadelede umut vadeden bir yöntem haline getirmiştir.

#prof.dr.barışöztürk