Haberler

Metabolik otofaji nedir?

Prof. Dr. Barış Öztürk

Prof. Dr. Barış Öztürk

Diyetisyen
12.04.2023 11:16

Vücudumuzda yakıt olarak ne kadar çok yağ yakarsak, o kadar sağlıklı olur ve uzun yaşarız. Fakat ne kadar çok şeker yakarsak, o kadar çok hastalığa yakalanırız ve yaşam süremiz kısalır.

Otofaji kendi kendini yeme anlamına gelmektedir. Bu metabolik olay, hücrelerin işlevsiz bileşenlerini parçalayıp attığı bir süreçtir. Yani hücresel kalıntılarımızı geri dönüştürüyor ve çöpü çıkarıyoruz.

Son yıllarda aralıklı açlık diyetlerini sıklıkla duyuyorsunuz ve ne kadar popüler olduğunun farkındasınız. Uygulamaya göre 8 saat tokluk-16 saat açlık, 4 saat tokluk - 20 saat açlık başta olmak üzere farklı yöntemleri var. Bununla birlikte, uygulama öncesinde bir süre ketojenik diyet uygulayarak buna hazırlık yapmamız yani keto olmamız gerekiyor.

Metabolik otofajinin avantajlarını en üst seviyede elde etmek için 48 saatten fazla aç kalmak gerekebilir. Bu uzun süreli kontrollü açlığı yılda 2-3 kez en az 3-5 gün olarak mutlaka diyetisyen takibiyle tavsiye edebilirim.

Bu uzun süreli açlıklar , sadece vücut yağını hızlı bir şekilde yakmamızı sağlamakla kalmaz, bizim için potansiyel sorunlar yaratan zayıf hücreleri de geri dönüştürür.

Sağlıklı besinler tüketen ancak açlık yaşamayan insanlar bile potansiyel olarak yürüyen çöp tenekeleri gibi olabilir. Günlük yaşantımızda maruz kaldığımız hava ve su kirliliği, GDO'lar, plastikler, ağır metaller ve birçok toksin, enfeksiyon kaynağı vardır.

Metabolik otofaji yollarınızın canlı ve aktif olması, modern dünyada yaşamak için çok önemlidir.

Otofaji etkinleştirildiğinde, sağlıklı hücrelerimiz ölü/hastalıklı hücreleri avlar ve sonra onları tüketip ve enerjiye dönüştürür.

Metabolik otofaji sayesinde vücudumuzda inflamasyon azalır, bağışıklık artar, gen hasarı önlenir ve kanser hücrelerinin baskılanması ile patojenlerin ortadan kaldırılmasıyla yaşlanma süreci geciktirilmiş olur.

Hatalı bir metabolik otofaji uygulaması sarkopeni yoluyla kas kaybına neden olarak yaşlanmaya katkıda bulunur. Bu nedenle, sadece daha uzun yaşamak için değil, aynı zamanda daha yavaş yaşlanmak için de inanılmaz derecede önemlidir. Uzman kontrolünde olmayan ve aşırı otofaji, kas bozukluklarına ve yağsız doku kaybına yol açabilir.

Diğer yandan sürekli besinlere ve enerjiye erişim, vücudun otofaji moduna geçme yeteneğini engeller. Vücudumuzda besin öğelerinin sürekli sirkülasyonu, hücreleri besin öğelerine daha az duyarlı hale getirerek emilim ve kullanımı azaltır. Bu yüzden zaman zaman hafif yoksunluk dönemlerinden geçmeniz gerekiyor.

Düşük kan şekeri seviyeleri ve tükenmiş karaciğer glikojen depoları, vücuttaki enerji eksikliğinin göstergeleridir. Enerji tükenmesi devam ettikçe vücut, yakıt için depolanmış yağın yakılmasına yönelik bir metabolik moda geçer, yani ketojenite başlar.

Her gün 3 üç ana öğün tüketmek, sürekli atıştırmak, yüksek karbonhidratlı, yüksek yağlı yiyecekler gibi beslenme alışkanlıkları aşırı tüketime neden olur ve otofaji engellenir. Bu şekilde vücudumuzu bahar temizliğine izin vermeden daimi depolama modunda olmaya zorluyoruz.

Tekrarlamak istiyorum hatalı uygulanan otofaji kas kaybına ve işlevsel hücre ölümüne yol açabilir, bu yüzden yapım ve yıkım İçin gereken dengeli bir diyet programına yani diyetisyen kontrolüne ihtiyacımız var. Çünkü yağsız dokunun korunması, uzun ömür ve sağlıklı yaşam için çok önemlidir.

Otofaji, hücreyi oksijen azlığı, açlık, mitokondriyal hasar ve enfeksiyonlar gibi stresli koşullara hazırlayarak hayatta kalmayı destekler. Hem iyi hem de kötü huylu hücreler bu durumdan yararlanacağından, bu durum iki ucu keskin bir kılıç olabilir.

Otofajinin sizin için iyi ya da kötü olup olmayacağı, sirkadiyen ritim, genel sağlık göstergeleri, vücut yağ ve kas oranı, metilasyon, mikrobiyom ve çok daha fazlası gibi diğer yaşam tarzı faktörlerine bağlıdır. Bu yüzden tavsiyelerimi kendi kendinize değil mutlaka alanında uzman diyetisyen takibiyle uygulamanız çok önemli.

Metabolik otofaji uygulamalarını ömür boyu süren kontrollü bir bakım ve onarım süreci olarak görürsek başarılı oluruz.

title